Sabancı Üniversitesi Toplumsal Cinsiyet ve Kadın Çalışmaları Mükemmeliyet Merkezi’nin (SU Gender); demokrasi, akademik özgürlük, toplumsal cinsiyet eşitliği ve feminizm alanlarında öncü çalışmalar yapan akademisyen Şirin Tekeli anısına düzenlediği Araştırma Ödülleri, bu yıl hibrit olarak düzenlenen konferansla 6’ncı kez sahiplerini buldu. Türkiye’de toplumsal cinsiyet odaklı araştırmaları desteklemeyi ve teşvik etmeyi amaçlayan Şirin Tekeli Araştırma Ödülü’ne bu yıl Esra Demirkol Colosio, Burcu Saka ve Elif Mura layık görüldü. Araştırma Teşvik Ödülleri ise İlkay Özküralpli, Özden Senem Erol ve Mine Egbatan’a verildi.

Bugüne kadar 50 araştırmacıya destek sağladı

SU Gender, Şirin Tekeli’nin bıraktığı zengin mirasın yaşaması, paylaşılması ve çeşitlenmesine katkıda bulunmak amacıyla Şirin Tekeli Araştırma Ödülü Tören ve Konferansı’nı düzenliyor. Doktora öğrencileri ile doktora derecesini tamamlamasının üzerinden en fazla 15 yıl geçen araştırmacıların çalışmalarının kabul edildiği ödül programında değerlendirmeler, üniversitelerarası bir seçici kurul tarafından akademik kriterler temel alınarak yapılıyor. 2022 ödülleri için düzenlenen tören ve konferansta konuşan Sabancı Üniversitesi Toplumsal Cinsiyet ve Kadın Çalışmaları Mükemmeliyet Merkezi (SU Gender) Direktörü Hülya Adak şöyle dedi: “Şirin Tekeli Araştırma Ödülleri ve Konferansı’nı düzenlemeye Şirin Tekeli’yi kaybettiğimiz 2017 yılında Ayşe Gül Altınay’ın öncülüğünde bir ekip olarak başladık. Araştırma Ödülleri kapsamında bugüne kadar toplam 41 araştırma projesi ve bu projelerde yer alan 50 araştırmacıya destek sağladık. Araştırmacı ve yazar kimlikleriyle Şirin Tekeli’den ilham aldığımız kadar, İnsan Hakları Derneği (1986), Mor Çatı Kadın Sığınağı (1990), Kadın Eserleri Kütüphanesi (1989-1990) ve KADER’in (1997) kurucularından biri olan Şirin Tekeli’nin aktivizminin de yakın dönem toplumsal cinsiyet çalışmaları üzerindeki izdüşümlerini görünür kılmak istedik.” 

İlk kez ‘Kadınlar neden siyasal hayatta değil’ sorusunu sordu

Boğaziçi Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Yeşim Arat şöyle dedi:  “Şirin Tekeli kadın çalışmalarına çok önemli katkılarda bulundu. Kadın konusunu, çalışılabilmesi ve araştırılabilmesi için gereken akademik konumuna yerleştirdi ve önemli bir paradigma değişikliğine gidilmesine yol açtı. Ayrıca Türkiye'de ilk defa ‘Kadınlar neden siyasal hayatta yer almıyor?’ sorusunu sordu ve bu soru çok önemliydi. Son olarak, kadın çalışmalarında araştırmaların yapılabileceği liberal bir kanal açtı. Bu üç önemli katkı, sadece kadın çalışmalarını değil; Türkiye’deki siyaset bilimi ve sosyal bilim çalışmalarını da etkiledi. Şirin Tekeli kadın sorunlarının geniş, liberal bir çerçeve içinde tartışılması, incelenmesi ve araştırılması için önemli bir çerçeve çizdi. Akademik çalışmaları dışında kadın hareketine ve bu yolla da kadın çalışmalarına ciddi katkılarda bulundu."

Bütün kadın hakları kurumlarında iz bırakmış biri

Londra Üniversitesi SOAS Öğretim Üyesi Prof. Dr. Deniz Kandiyoti de şunları söyledi: “Şirin Tekeli bugün gördüğünüz bütün kadın hakları ve insan hakları kurumlarında iz bırakmış biri. İnsan Hakları Derneği’nin kurucularındandı.1987 yılının ‘aile içi şiddete karşı’ yürüyüşünde aktifti.1989’da mor iğne kampanyasını başlattı. 1990 yılında kurulan ‘Kadın Eserleri Kütüphanesi ve Bilgi Merkezi Vakfı’ çatısı altındaki kütüphanenin hazırlık aşamasında aktif bir şekilde çalışarak, dünyadaki başka örnekleri inceledi. İyi örnekleri bularak bu kütüphanenin kurucularından biri oldu. Ayrıca 1997’de kurulan KADER gibi kurumların ortaya çıkmasında hem kurumsal hem akademik birçok katkısı oldu”.

İşte Şirin Tekeli Araştırma Ödülü’nü kazananlar

Araştırma Ödülü

o   Esra Demirkol Colosio, ‘Abiniz olsaydı böyle olmazdı’: Türkiye'de Miras Yoluyla Toprak Sahibi Olan Çiftçi Kadınlar Üzerine Niteliksel Bir Araştırma’

o   Burcu Saka, Elif Mura ‘Irak Kırsalda Bakım Krizleri: Çanakkale/Ayvacık Yukarıköy ve Kızılkeçili Üzerine Bir Araştırma’

Araştırma Teşvik Ödülü

o   İlkay Özküralpli, ‘Bir Bir-aradalık Tahayyülümüz Var mı? Otostopun Cinsiyetli Halleri’

o   Özden Senem Erol, ‘Kent- Kır Muğlaklığında Direnişin Estetiği; Feminist Politik Ekoloji Ekseninde Kadının Çevre Hareketini Mekânsallaştırma Biçimleri’

o   Mine Egbatan, ‘Disabled Women in Turkey: Disability, gender and infrastructure in a populist authoritarian state’