Dr. June Almeida SARS grubu ve COVID-19 virüslerinin de ait olduğu koronavirüs ailesini keşfeden bilim insanı olarak ölümünden 13 yıl sonra hak ettiği değeri görüyor.
Dünyayı sarsan koronavirüs salgını, bugüne dek adından yeterince söz edilmeyen bir bilim insanının hatırlanmasını sağladı. Kadın akademisyenlerin makale üretimlerinin bile toplumsal cinsiyet eşitsizliği nedeniyle kısıtlı kaldığı bugünlerde, June Almeida’nın hayat hikayesi ve çalışmaları bilimsel çalışmalardaki kadın rolünün sembolü olarak görülüyor.
Olanaksızlıklar içinde başlayan bir yaşam
June Almeida, 5 Ekim 1930 tarihinde İskoçya’nın Glasgow şehrinde, bir otobüs şoförünün kızı olarak dünyaya geldi. June, akademik anlamda başarılı bir öğrenci olmasına rağmen maddi imkânsızlıklar yüzünden 16 yaşında okulu bıraktı. Önce Glasgow Kraliyet Hastanesi’nde daha sonra St. Bartholomew Hastanesi’nde histopatoloji (dokuları mikroskobik yöntemlerle inceleme) teknisyeni olarak işe başladı. Daha sonra kariyerini ilerletmek için Londra'ya taşındı. 1954 yılında Venezuelalı ressam Enriques Almeida ile evlenerek bu kez Toronto'ya taşındı. Dr. Almeida'nın elektron mikroskobuyla muazzam yeteneklerini geliştirdiği yerin Ontario Kanser Enstitüsü olduğu düşünülüyor.
Açık görüşlü bir ülkede gelişim olanağı
Kanada; İngiltere gibi akademik kariyer anlamında tutucu bir yapı sergilemediğinden enstitü görevi esnasında viral yapılarla ilgili çalışmalarını yayınlama fırsatı buldu. Yayınları ile St. Thomas Hastanesi Tıp Fakültesi Mikrobiyoloji Bölümü Başkanı olan Profesör Anthony P. Waterson‘ın ilgisini çekti. Waterson, Londra’ya geri dönmesi için Almeida’ya teklifte bulundu. Dönüşünde Salisbury'de soğuk algınlığı ünitesinde araştırma yapan Dr. David Tyrrell ile çalışmaya başladı. Bu dönemde yaptığı çalışmalar sırasında Almeida, 'ilk insan koronavirüsü' olarak tanınan virüsü de tespit etti. Ancak bu çalışmayı anlatan bilimsel makale yayınlanmadı. Çünkü inceleme yapan meslektaşları, ürettikleri görüntülerin yalnızca grip virüsü parçacıklarının kötü birer resimleri olduğunu söyledi.
Pek çok virolog yetiştirdi
B814 buluşunun yeni keşfi 1965 yılında British Medical Journal'da yazıldı ve gördüklerinin ilk fotoğrafları iki yıl sonra General Virology Journal'da yayınlandı. BBC kaynaklarına göre; koronavirüs olarak adlandıranlar St. Thomas'ta başta olan Profesör Tony Waterson ile birlikte Dr. Tyrrell ve Dr. Almedia idi. Bu ismin nedeni virüse ait görüntünün tepesinde bir taç veya hale imgesiydi. Dr. Almeida daha sonra doktorasını aldığı yer olan Londra'daki Lisansüstü Tıp Fakültesi'nde çalıştı. Kariyerini; ismini görüntüleme virüsleri alanında çeşitli patentlerle süsleyen Wellcome Enstitüsü'nde bitirdi. Wellcome'dan ayrıldıktan sonra Dr. Almeida yoga öğretmeni oldu ancak HIV virüsünün yeni fotoğraflarını çekmeye yardımcı olduğu 1980'lerin sonunda danışma rolünde virolojiye geri döndü. June Almeida 2007 yılında 77 yaşında öldü. Çalışma arkadaşları tarafından mesleğine âşık, kıdem ya da unvana bakmaksızın tüm meslektaşlarıyla iletişim kurabilen, saygı ve sevgi dolu biri olarak tanımlanan Almeida, mesleğinin en iyilerinden biri olmasının yanında pek çok virolog da yetiştirdi