Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres, Nelson Mandela 2020 Yıllık Toplantıları’nda yaptığı konuşmada çarpıcı açıklamalarda bulundu. Toplantı serisi bu yıl koronavirüs nedeniyle ilk kez çevrimiçi olarak düzenlendi. Guterres, “Koronavirüs, yarattığımız toplumların iskeletinin ne kadar kırılgan olduğunu ortaya çıkaran röntgene benzetiliyor. Her yerde yanlışları ve yalanları ortaya döküyor” dedi.

Herkesin aynı gemide olduğu efsanesi geçerli değil

Antonio Guterres, koronavirüsün piyasanın herkese sağlık hizmeti sağlayabileceği yalanını, ücretsiz yapılan ev işlerinin iş olmadığı iddiasının doğru olmadığını, dünyanın ırkçılık sonrası dönemini yaşadığı yanılsamasını gözler önüne serdiğini dile getirdi. Koronavirüs salgınının büyüyen eşitsizliklerin altının çizilmesinde ve herkesin aynı gemide olduğu efsanesinin geçerli olmadığını ortaya çıkarmada önemli bir rol oynadığını söyleyen Guterres; “Hepimiz su üstünde olsak da kimileri süper yatlardayken, kimileri batmak üzere olan enkaza tutunuyor” diye konuştu.

Dünya gelirdeki en büyük düşüşle karşı karşıya

Antonio Guterres, İkinci Dünya Savaşı'ndan bu yana oluşan en büyük küresel ekonomik kriz ve gelirlerde ise 1870'ten bu yana oluşan en büyük düşüşle karşı karşıya olunduğunu ifade etti. Sağlık sistemlerindeki eşitsizlikler, sosyal korumadaki boşluklar, çevrenin harap edilmesi ve iklim krizi gibi küresel risklerin onlarca yıl göz ardı edildiğini belirten Guterres, bu durumdan en fazla, en korunmasız kesimleri oluşturan yoksullar, yaşlılar ve engellilerin ve sağlık sorunları olanların etkilendiğini dile getirdi. Eşitsizliklerin çok farklı şekillerde ortaya çıkabildiğini, gelir adaletsizliğinin çarpıcı boyutlarda olduğunu ifade eden Guterres, dünyanın en zengin 26 kişisinin dünya nüfusunun yarısının sahip olduğu kadar geliri olduğunu hatırlattı.

Gelir adaletsizliği eğitimi vuruyor

Antonio Guterres, insanların hayattaki şanslarının cinsiyetlerine, aileleri ve etnik kökenlerine, ırklarına, engelli olup olmadıklarına ve diğer faktörlere bağlı olduğunu söyledi. Çoklu eşitsizliklerin çakışarak ve birbirini besleyerek kuşakları etkilediğini, milyonlarca insanın hayatlarını ve beklentilerini daha onlar doğmadan belirlediğini kaydeden Guterres, “Bunun sonucu olarak en zengin çocukların en yoksullara oranla okul öncesi eğitim alma ihtimali yedi kat fazla. Eşitsizliklerin kuşaklar boyu sürmesi bu nedenle hiç de şaşırtıcı değil” diye konuştu. 

Ataerkil yaklaşım eşitsizliği körüklüyor

Antonio Guterres, bir diğer tarihi eşitsizlik kaynağının ataerkil yaklaşımlar olduğunu, bu yaklaşımın günümüzde de yankılandığını hatırlattı. Ataerkil yaklaşımların, kadınların her yerde erkelerden daha kötü durumda olmalarına, kadına şiddetin salgın boyutlarına ulaşmasına yol açtığını vurgulayan Guterres kendisinin de bir feminist olduğunu belirtti. Guterres, cinsiyet eşitliğine bağlı olduğunu ve üst düzey BM kadrolarında cinsiyet eşitliği oranını sağladığını söyledi.

Çözüm Yeni Küresel Düzen

Genel Sekreter Antonio Guterres, herkes için adil ve sürdürülebilir gelecek için tek yolun, gençlerin onurlu bir şekilde yaşamalarına, kadınların erkeklerle aynı beklenti ve fırsatlara sahip olmalarına ve kırılgan kesimlerin korunmasına imkân tanıyacak bir ‘Yeni Toplumsal Sözleşme’den, gücün, servetin ve fırsatların uluslararası seviyede daha geniş ve adil olarak paylaşılmasını sağlayacak ‘Yeni Küresel Düzen’den geçtiğini vurguladı. Yeni Toplumsal Sözleşme kapsamında; iş piyasası politikalarının çalışanlar ile işveren arasında yapıcı diyalog temeline dayanması, insan haklarını ve temel özgürlükleri garanti altına alması öneriliyor. Genel Sekreter ayrıca Evrensel Sağlık Kapsayıcılığı ve Evrensel Temel Gelir gibi sosyal koruma ağlarının oluşturulmasını, cinsiyet, uzun süredir varlığını sürdüren ırk ve etnik köken kaynaklı eşitsizlikleri tersine çevirmek için pozitif ayrımcılık programları ile diğer politikaların uygulamaya konmasını önerdi. Guterres, söz konusu hedeflere ulaşılmasında dijital teknolojinin etkili bir şekilde kullanılmasının hayati önem taşıdığını da sözlerine ekledi.