İş Portföy, kadınların üretkenlikleriyle iş hayatına eşit bir şekilde dahil olması temasına dayalı İş'te Kadın Hisse Senedi Fonu'nu, Koç Üniversitesi Toplumsal Cinsiyet ve Kadın Çalışmaları Araştırma ve Uygulama Merkezi (KOÇ-KAM) iş birliği ile 8 Mart Dünya Kadınlar Günü'nde yatırımcılara sundu. Borsa İstanbul'da gong, İş'te Kadın Hisse Senedi Fonu için de çalmaya başladı. Törende konuşan İş Portföy Genel Müdürü Tevfik Eraslan, kadınların istihdam edildiği ekonomilerde verimliliğin arttığını gözlemlediklerini, bilimsel çalışmaların bunu desteklediğini ifade etti. Eraslan, IMF (Uluslararası Para Fonu) tarafından 2016 yılında yapılan bir çalışmada, 34 Avrupa ülkesi ve 2 milyonun üzerinde iş yerinin baz alındığını, çalışmada üst düzey yönetici olarak bir erkek yerine kadının istihdam edildiği şirketlerde aktif verimliliğin 8 ile 13 baz puan arasında yükseldiğinin ortaya çıktığını kaydetti.

“131 şirketten oluşan bir havuzumuz var”

Tevfik Eraslan şöyle devam etti: “Biz de şunu düşündük; kadın istihdamı konusunda pozitif ayrımcılık yapan şirketlerde böyle verim artışı varsa neden yatırımcılarımız bundan yararlanmasın? Dolayısıyla İş'te Kadın Hisse Senedi Fonu'nun oluşturulma fikri buradan ortaya çıktı. Ancak böyle bir konuda bilimsel bir çalışmaya ihtiyaç duyduk ve bu konuda hangi kriterlere yatırım yapabileceğimiz sorusunu bulmak üzere KOÇ-KAM ile iş birliği yaptık. Onların belirlediği kriterlere uygun olan şirketler içinden bu fonumuzun yatırımlarını oluşturuyoruz. KOÇ-KAM tarafından belirlenmiş kriterlere uyan şirket sayısı şu an 131. Dolayısıyla 131 şirketten oluşan bir havuzumuz var. Topluma ayrı mesaj verdiğimizi düşünüyoruz. Çünkü bu fonun yatırım yaptığı şirketleri Kamuyu Aydınlatma Platformu (KAP) vasıtasıyla duyuracağız. Zaman içerisinde bu yatırım yaptığımız kriterleri bir endekse dönüştürmek istiyoruz. Dolayısıyla halka açık veriler haline gelecek. O nedenle önümüzdeki dönemde borsaya kote olan şirketlerimizin bu endeksin içerisinde yer almak için çaba göstereceğini, o nedenle cinsiyet eşitlikçi politikalar uygulama konusunda daha teşvik edici bir yol izleneceğini değerlendiriyoruz. Fonun böyle bir faydası olmasını bekliyoruz.'

“Önemli adımlar atılsa da yapısal sorunlar sürüyor”

KOÇ-KAM Direktörü ve UNESCO Toplumsal Cinsiyet Eşitliği ve Sürdürülebilir Kalkınma Kürsüsü sahibi Prof. Dr. Bertil Emrah Oder, KOÇ-KAM olarak İş'te Kadın Hisse Senedi Fonu için kriter listesi oluşturduklarını söyledi. Türkiye'de şirketlerin son 20 yılda kadın-erkek eşitliği alanında çok önemli adımlar attığını belirten Oder, “Bunları kendi kurumsal politikaları bakımından yaptılar. Bunun aynı zamanda farklı toplumsal projeler anlamında da kadın-erkek eşitliği, kız çocuklarının eğitimi ve toplumsal dönüşüme olumlu etkileri oldu.' dedi. KOÇ-KAM olarak yaptıkları çalışmada hem nicel hem de nitel unsurlar bakımından oluşturdukları kriterler seti bulunduğunu aktaran Oder şunları kaydetti: “Burada 'ana kriterler', 'zorunlu kriterler' ve 'önerilen kriterler' olmak üzere üç kategoride kendimizi yapılandırdık. Nicel kriterler dediğimiz zaman özellikle kadın istihdamına ilişkin verilere bakıyoruz ve şirketlerin Türkiye'deki kadın iş gücü katılımının üzerine çıkmasını bekliyoruz.”

“Yönetim kurullarında en az bir kadın yönetici arıyoruz”

Şirketlerin yönetim kurullarında en az bir kadın yönetici olmasını veya yönetsel karar alıcı profesyonel kadınların sayısının yoğun olmasını aradıklarını dile getiren Bertil Emrah Oder, “Bunun dışında aslında zorunlu kriterler başlığı altında kadın erkek eşitliğini yaşama geçiren uygulamaları da teşvik eden, ödüllendiren bir yapısı var” dedi.  Türkiye'de kadın erkek eşitliği alanındaki 4 yapısal soruna dikkat çekmek istediğini ifade eden Oder, bu sorunların 'şiddet', 'istihdam', 'eğitim' ve 'kamusal katılım' olduğunu belirten Oder, söz konusu 4 temel alanda Türkiye'nin performansının yükseltilmesine ilişkin hem sivil toplum hem de kamu alanında çok önemli adımlar atıldığını dile getirdi. Oder sözlerini şöyle tamamladı: “Fakat hâlâ yapısal sorunlar devam ediyor. Türkiye çok farklı toplumsal cinsiyet eşitliği endekslerinde genellikle son 20'lik dilimde yer alıyor. Dolayısıyla bu çabayı çok daha hızlı biçimde tamamlamamıza büyük ihtiyaç var.” 

İş Bankası’ndan fırsat eşitliğine tam destek

Ekonomiye, İş Portföy gibi iştirakleri sayesinde bankacılık dışındaki birçok alanda da katkılar sağlayan İş Bankası Grubu, kuruluşundan bu yana kadınların ekonomideki yerini destekleyen bir anlayışla hareket ediyor. Fırsat eşitliği, kurumsal kültürünün temelini oluşturan ve çalışanlarına yönelik cinsiyet veya herhangi başka bir ayrım yapmayan İş Bankası, Birleşmiş Milletler Kadının Güçlenmesi Prensipleri’ni (WEPs) benimseyen bir kurum olarak, kadınların gerek ekonomik gerekse toplumsal hayatta hak ettiği yeri edinmesinde üstlendiği sorumluluğu yerine getiriyor.

Kadın çalışan oranı ortalamanın üzerinde olmalı

Fon, yatırım stratejisi uyarınca kadınların istihdam ve yönetimde söz sahibi olmalarını destekleyen şirketlerin yurt içi ortaklık paylarına yatırım yapacak. Fon’a dahil edilebilecek şirketlerin seçiminde; yönetim kurulunda en az bir kadın üye bulundurma, yönetiminde karar verici pozisyonda kadın yönetici bulundurma, Koç Üniversitesi Toplumsal Cinsiyet ve Kadın Çalışmaları Araştırma ve Uygulama Merkezi’nin danışmanlığı kapsamında oluşturulacak diğer halka açık bilgilerin içeriğini sağlama gibi kriterler dikkate alınacak. Bu kriterlerden en az ikisini sağlayan şirketlerin yurt içi ortaklık payları, Fon’un yatırım yapılabilir pay senedi havuzunda yer alacak. KOÇ-KAM tarafından belirlenen ölçütlerden bazıları; kadın çalışan oranının Türkiye ortalamasının üzerinde olması, aile iş yaşamı dengesinin gözetilmesi, cinsiyet eşitliği ve eşit ücret politikalarının benimsenmesi, işe alım süreçlerinde eşitlikçi yaklaşımın benimsenmesi, toplumsal cinsiyet eşitliği projelerine destek sağlanması olacak.