Toplumsal cinsiyet eşitsizliği yüzünden erkekler de fibromiyalji gibi kronik hastalıkların teşhis ve tedavisinde ön yargılarla mücadele etmek zorunda kalıyor.
Fibromiyalji, yaygın kas ağrısı, kronik yorgunluk ve bilişsel zorluklarla karakterize bir hastalık. Çoğunlukla kadınlarda görüldüğü algısı, erkeklerin yaşadığı semptomların göz ardı edilmesine neden oluyor. Bu durum, erkek hastaların teşhis ve tedavi sürecinde karşılaştığı eşitsizlikleri ortaya koyuyor. Dünya genelinde fibromiyalji vakalarının yüzde 80’den fazlası kadınlardan oluşuyor. Araştırmaların büyük bir kısmının kadın hastalar üzerinde yapılması, erkeklerde hastalığın fark edilmesini zorlaştırıyor. Yapılan çalışmalar, erkeklerin de kadınlarla benzer semptomlar gösterdiğini ancak bu belirtileri farklı şekillerde ifade ettiklerini ortaya koyuyor. Tanı kriterleri ve değerlendirme araçlarının bu farklılıkları göz önünde bulundurmadığı durumlarda, erkek hastalar yeterli teşhis alamıyor.
Toplumsal cinsiyet kalıpları ve tedaviye erişim engelleri
Toplumda erkeklerin güçlü, dayanıklı ve duygularını saklayan bireyler olarak görülmesi, fibromiyalji gibi kronik ağrılarda erkeklerin şikayetlerini dile getirmesini zorlaştırıyor. Bu kalıplaşmış beklentiler, erkekleri tedavi arayışından uzaklaştırabilirken, sağlık profesyonellerinin de bu hastaları yeterince ciddiye almamasına neden olabiliyor. Nitel bir araştırmada bir erkek hasta, doktorunun semptomlarını küçümsediğini ve tembellikle suçlandığını belirtiyor. Buna karşın, hemşirelerin daha anlayışlı ve destekleyici davrandığı ifade ediliyor.
Erkek hastaların iş ve sosyal yaşamında zorluk çekiyor
Fibromiyalji, hastaların iş ve sosyal yaşamlarını olumsuz etkileyebiliyor. Erkek hastalar, özellikle iş yerinde konsantrasyon kaybı ve yorgunluk gibi belirtiler nedeniyle performans sorunları yaşayabiliyor. Bu durum, iş arkadaşları ve yöneticileri tarafından yetersizlik olarak algılanabiliyor ve hastaların duygusal baskı hissetmesine yol açabiliyor. Bir hasta, bir toplantı sırasında sorulan soruyu anlamadığını ve bu durumun onu iş yerinde dışlanmış hissettirdiğini ifade ediyor.
Sağlık profesyonelleri empati temelli bir iletişim kurmalı
Fibromiyalji gibi kronik hastalıklarda cinsiyete duyarlı bir yaklaşım benimsenmesi, erkek hastaların tedavi süreçlerini iyileştirebilir. Sağlık profesyonellerinin empati temelli bir iletişim kurması ve cinsiyet kalıplarından uzak bir yaklaşım benimsemesi önemli. Ayrıca tanı süreçlerinde kullanılan ölçütler, cinsiyet farklılıklarını dikkate alacak şekilde güncellenmeli.
Toplumun genel refahını artırabilir
Erkek fibromiyalji hastalarının yaşadığı görünmezlik, toplumsal cinsiyet normlarının sağlık hizmetlerindeki yansımalarından biri. Bu hastaların yaşadıkları zorlukların görünür kılınması, toplumsal farkındalığı artırarak sağlık sistemlerinin daha kapsayıcı hale gelmesine katkı sağlayabilir. Bireylerin yaşadığı semptomları ifade edebildiği ve eşit sağlık hizmetine erişebildiği bir sistem, toplumun genel refahını artırabilir.
Sadece bireysel sağlık sorunu değil…
Fibromiyalji ile mücadele eden erkeklerin yaşadığı sorunlar, sadece bireysel bir sağlık sorunu değil, toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin bir yansıması. Sağlık hizmetlerinin daha eşitlikçi hale getirilmesi, kronik hastalıklarla mücadelede önemli bir adım olabilir. Stigmayı azaltan ve hastaların ihtiyaçlarına duyarlı yaklaşımlar, tedavi sürecinin başarısını artırırken toplum sağlığını olumlu yönde etkileyebilir.
Kaynaklar
• Sanjuán Sánchez, Daniel ve diğerleri, The Conversation ES
• Fibromiyalji ve erkek hastaların deneyimleri üzerine yapılan nitel araştırmalar
• Dünya Sağlık Örgütü kronik hastalık raporları