Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Anaakımlaştırma Programı, "Toplumsal Cinsiyet Eşitliği için Güçlü Sivil Alan" projesi kapsamında sürüyor.
Toplum Gönüllüleri Vakfı (TOG), Avrupa Birliği’nin finansal desteğiyle UN Women Türkiye’nin yürüttüğü ‘Toplumsal Cinsiyet Eşitliği için Güçlü Sivil Alan projesi kapsamında Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Anaakımlaştırma Programı’nı yürütüyor. Eşitsizlikler göz önüne alınarak hayata geçirilen 18 aylık program kapsamında toplumsal cinsiyet eğitimleri gerçekleştiriliyor. Program, 17-25 yaş arasındaki Toplum Gönüllüsü gençlerin toplumsal cinsiyet eşitliği, pozitif ayrımcılık, şiddetsiz iletişim, güvenli ilişkiler, kadın hareketi, toplumsal cinsiyetle ilgili temel kavramlar, şiddet ve şiddetle mücadele yöntemleri ile ulusal ve uluslararası hukuki kazanımlar gibi birçok konuda farkındalığı yükseltmeyi amaçlıyor. 2023 yılında eğitmen eğitimleri gerçekleştirerek, yaygınlaştırma eğitimleri yaparak ve gençlerin toplumsal cinsiyetle ilişkilendirecekleri faaliyetleri destekleyen proje, 6 Şubat Kahramanmaraş depremleriyle yeniden şekillendirildi. Depremlerin ardından Toplum Gönüllüleri Vakfı, afet bölgesindeki gençler için hızla çalışmalara başladı. Bu süreçte depremden etkilenen gençlerin psikososyal iyilik hali için destek merkezleri kurulmaya başlandı.
Depremden sonra iş yükü arttı
İyilik halini desteklemek için durum tespitlerine ihtiyaç olduğundan afet bölgesinin afetten önceki cinsiyet eşitliği indeksleri incelendi. Buna göre, 11 ilin altısı kadın istihdam oranlarının en düşük olduğu iller arasındaydı. Aynı illerde kadınların yüzde 78.7’si sigortasız ve sağlık güvencesiz olarak tarım işçiliği yapıyordu. Kahramanmaraş, Hatay, Diyarbakır, Gaziantep, Kilis, Şanlıurfa gibi altı il, 18 yaş altı evliliklerin oldukça yaygın olduğu iller arasındaydı. Bölgedeki 135 il ve ilçe belediye başkanlarının yalnızca ikisi, meclis üyelerinin ise sadece yüzde 10’u kadınlardan oluşuyordu. Depremden sonra artan bakım emeği, sağlık sorunları (engellilik ve bakım ihtiyaçları) ve çadır/ konteyner kentlerde yaşamın yeniden kurulmasında özellikle genç kadınların üzerindeki yükün arttığı gözlemlendi. Örneğin; genç kadınlar yaşanan vefatlar ve sağlık sorunları sebebiyle kalan yaşlı, engelli ve çocuk bakımını üstlenmek durumunda kaldı. Bu sebeplerle okula, kursa, dershaneye ve/veya işe devam etmede zorluklar yaşıyordu. Kadınların sosyalleşmek için mekânlarını kaybettikleri ve sürekli ev içinde kaldıkları gözlemlendi. Vakfın faaliyetleri kapsamında deprem bölgesindeki genç kadınlarla yapılan çalışmalarda ders çalışmak, akranlarıyla ve hemcinsleriyle vakit geçirmek için bir alana ihtiyaçları olduğu anlaşıldı.
Amaç eşitsizliklerin derinliği önlemek
Bu sebeple Elidor sponsorluğunda Adıyaman, Hatay, Kahramanmaraş ve Malatya’da birer Genç Kadın Destek Merkezi kuruldu. Eşitsizliklerin derinleşmesini önlenmek ve genç kadınların insan haklarına erişimlerini desteklemek için UN Women desteğiyle toplumsal cinsiyet eşitliği eğitmen eğitimi verilerek pozitif ayrımcılık, gençler için dijital şiddet ve flört şiddeti başta olmak üzere kadına yönelik şiddet ve haklar, afetlerin toplumsal cinsiyeti gibi çeşitli konularda eğitim yoluyla 2023 yılı sonuna dek afet bölgesinde 300 genç kadına erişilmesi hedeflendi. Mayıs ayında başlanan çalışmalarla Aralık sonuna dek 760’ın üzerinde kadınla bir araya gelindi. Birçok genç kadın, depremin yarattığı mevcut sorunlardan bir nebze olsun uzaklaşabildiklerini ve birlikte öğretici ve eğlendirici çalışmalara katılabildiklerini belirtti.