Halka açık şirketlerde 2018'de kadın yönetim kurulu üyesi oranı artsa da tüm BIST şirketleri içinde 159 şirket hala tamamı erkeklerden oluşan kurullar tarafından yönetiliyor.
Sabancı Üniversitesi Kurumsal Yönetim Forumu tarafından altıncısı düzenlenen Türkiye Kadın Direktörler Konferansı, 27 Kasım’da “Yönetim Kurullarında ve İşte Dönüşüm” başlığıyla gerçekleşti.
"Kadınlarla Güçlendirilmiş Yönetim Kurulu” ödüllerinin sahiplerini bulduğu konferansta, Türkiye’de Yönetim Kurullarında Kadın 2018 Raporu da açıklandı.
Türkiye’de Yönetim Kurullarında Kadın 2018 Raporu
2012 yılından bu yana yönetim kurulları ile ilgili veri toplayarak raporlamalar yapan Sabancı Üniversitesi Kurumsal Yönetim Forumu, yönetim kurulunda yer alan direktörleri, profesyonel ve kontrol eden ailelerle ilişkili olarak sınıflandırıyor. Bu sınıflandırma ile profesyonel kadınların cam tavan etkisini kırabilme olasılığının takip edilmesi amaçlanıyor.
BIST’e kayıtlı 403 şirketin değerlendirildiği Türkiye’de Yönetim Kurullarında Kadın 2018 Raporu, BIST şirketlerinin yönetim kurulları açısından cinsiyet eşitliği konusunda mevcut durumunu ve projenin başladığı 2012 yılından beri seyreden altı yıllık eğilimi ortaya koyuyor.
Türkiye’de Yönetim Kurullarında Kadın 2018 Raporu'ndan öne çıkan başlıklar...
- 2018 yılına yapılan pay sahipleri genel kurullarında 403 şirketin yönetim kurullarına 2768 direktör atandı.
- Bu direktörlerin 817’si şirketler tarafından bağımsız yönetim kurulu üyesi olarak beyan edildi. Bağımsızların oranı son yıllardan farklılık göstermeyerek yaklaşık olarak yasaların öngördüğü oran olan %30’da kaldı.
- Tüm BIST şirketleri içinde 159 şirket, BIST-100 içinde 34 şirket hala tamamı erkeklerden oluşan kurullar tarafından yönetiliyor.
- 2012-2018 yılları arasında yönetim kurullarında en az bir kadın üyesi olan şirketlerin oranında yavaş ama olumlu bir değişim gerçekleşti: 2018 yılında yönetim kurularının tamamı erkek olan şirketlerin oranı ilk defa yüzde 40’ın altına düştü.
- 2018’de BIST yönetim kurullarına 421 kadın üye seçildi. Bu üyelerden
- 222’si (%53) icracı olmayan ancak bağımsız olmayan üye,
- 131’i (%31) bağımsız üye ve
- sadece 68’i (%16) icracı üye oldu.
- 2018 yılında BIST Yönetim Kurullarında yer alan kadınların oranı %13,9’dan %15,2’ye çıkarak %9,4 oranında arttı. BIST-100 şirketlerindeki artış oranı ise %7,6 ile geriden geldi. Yine de bu artış oranları 2012’den bu yana kaydedilen en yüksek artış oranları oldu.
- Yüzde 30 Kulübü Türkiye kampanyası BIST-100 şirketlerine odaklanmış ve bağımsız üyelerin seçiminde kadınlara ağırlık verilmesini önermişti. Bu odaklanmanın sonucunda BIST-100 şirketlerinde bağımsızlar arasında kadın üye oranı %8,4’ten %16,6’ya çıkarak %98 oranında arttı. Bu artış tüm BİST şirketleri için %32,2 oldu.
- 2012’den itibaren kadın üyeler arasında şirketin hâkim pay sahibi ailelerin üyeleri giderek azalırken profesyonel kadın oranı arttı. 2018’de 421 kadının %45,6’sı hâkim pay sahibi ailelerin üyeleri arasından seçildi. Cam tavanı kırarak yönetim kurullarına seçilen 230 kadın BIST şirketleri yönetim kurulu üyeliklerinin sadece %8,3’ünü oluşturdu. Bu oran 2012’deki %5,1 oranına kıyasla %63 artışa karşılık geliyor.
- SPK’nın önerdiği minimum kadın üye oranı olan %25’i yakalayan 105 şirket tüm şirketlerin sadece %26’sını temsil ediyor.
- En az 3 kadın üyesi olan 42 şirket tüm şirketlerin sadece %10,4’ünü oluşturdu. 361 şirket henüz toplumsal cinsiyet çeşitliliğinin etkin fayda sağlayacağı bu eşiği aşabilmiş değil.
- Sonuç olarak kadın üye oranlarındaki artış başlangıç oranı çok düşük olduğu için tatmin edici değil.İcracı kadın üye oranlarındaki azalma ise altyapısal sorunlara işaret ediyor.
- BIST-100 şirketlerindeki bağımsızlar arasında kadın üye oranındaki artış hedef koymanın, odaklanmanın ve akran baskısının işe yaradığını gösteriyor.