Ölçme ve değerlendirme, toplumsal cinsiyet eşitliği konusunda ilerleme kaydedilmesinde önemli bir rol oynuyor. Peki bunun için hangi araçlar kullanılıyor?

İşyerinde toplumsal cinsiyet eşitliğinin sağlanmasında Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO), UN Women, UN Global Compact, AB (EIGE) gibi uluslararası kuruluşların geliştirdiği değerlendirme yöntem ve süreçleri önemli bir işlevi yerine getiriyor. Bu aşamada devreye giren ölçüm araçları cinsiyet eşitliğinde kuruluşların bulundukları noktayı saptaması, gelişim alanlarını belirlemesi ve uygulama sonrası izleme ve değerlendirme yapabilmesine imkan tanıyor. Firmalar, ölçüm araçları bünyesindeki Öz Değerlendirme formlarıyla kendi durumlarını değerlendirebiliyor.

Farklı kuruluşlar tarafından kullanılan ölçüm araçlarında değerlendirme için kullanılan kriterler birbiriyle benzerlik gösteriyor.

Örneğin WEPs Uygulama Rehberi’nde yer alan Öz Değerlendirme Formu, firmalara WEPs’in uygulanmasında hangi noktada olduklarını tespit etme imkanı tanıyor.

Öz değerlendirme formları, kurumun tüm uygulamalarına ve kurum kültürüne hakim bir temsilci tarafından doldurulabileceği gibi, değerlendirmeye konu olan kriterlere hakim temsilcilerden oluşan bir ekip tarafından da doldurulabiliyor.

WEPs Uygulama Rehberi’nde, Öz Değerlendirme Formu doldurulurken daha verimli ilerlemek ve ilerleyen aşamada eylem planına katkı yapabilmek için aşağıdaki temel kurallara mutlaka dikkat edilmesi öneriliyor:

  • Öz değerlendirmenin tamamlanması için yeterli zamanı ayırın.
  • Soruların yanıtlanmasında kadınları sürece dahil edin.
  • Soruları yanıtlarken işyerinizdeki ilgili paydaşların görüşlerini de sürece dahil edin.
  • Tüm formu hızlıca tamamlamaya uğraşmayın, elinizden geldiğince detaylı çalışın.
  • Soruları gerçekçi bir yaklaşımla değerlendirin.
  • Elinizden geldiğince farklı görüşleri sürece dahil ederek kapsayıcı bir yaklaşım benimseyin.

Öz Değerlendirme Formu doldurulurken izlenecek adımlar ise şu şekilde:

  • Ölçüm lideri belirlenmesi
  • Diğer ekip üyelerinin belirlenmesi
  • Ölçüm aracının seçilmesi ve veri toplanması
  • Online soru formlarının tamamlanması
  • Değerlendirme ve puanlamanın yapılması
  • Değerlendirmenin periyodik olarak tekrarlanması

Değerlendirme Kriterleri

Öz değerlendirme amaçlı hazırlanan soru formları vasıtasıyla firmalar kendilerini puanlayarak geliştirilmesi gereken yönlerini saptayabiliyorlar. İşyerinde cinsiyet eşitliğine yönelik değerlendirme kriterleri aşağıdaki alanları kapsıyor:

  • Şirket misyonu ve değerlerine cinsiyet eşitliğinin entegre edilmesi
  • Eleman seçme ve işe alım
  • Yaşam boyu eğitim
  • Ücret ve terfiler
  • Sosyal diyalog, sosyal sorumluluk ve iletişim
  • İş-yaşam dengesi ve bakım sorumluluklarına destek
  • Tedarik zinciri ve satış kanallarında eşitliğin desteklenmesi

Öz değerlendirme amaçlı WEPs formu yukarıdaki alanları içeren 7 prensibi kapsayan 18 sorudan oluşuyor.

Soruların kapsadığı alanlar ise dört boyutta değerlendiriliyor:

  • Taahhüt: Firmanın kriteri yerine getirme yönünde taahhütte bulunması ve adanmışlık göstermesi
  • Uygulama: Firmanın kritere yönelik somut strateji ve uygulama planı geliştrimesi
  • Ölçüm: Kritere yönelik ölçülebilir hedefler belirlenmesi ve ölçüm için adımların atılması
  • Şeffaflık ve İletişim: Kritere yönelik ölçüm ve sonuçların raporlanması

İLGİLİ YAZILAR

Raporlar ve Yayınlar
TÜRKİYE’DE ÇOCUK BAKIM HİZMETLERİNDE ARZ VE TALEP DURUMU

Dünya Bankası - Türkiye’de Çocuk Bakım Hizmetlerinde Arz ve Talep Durumu Raporu

Standartlar ve İlkeler
WEPs TOPLUMSAL CİNSİYET EŞİTLİĞİ İLKELERİ

Kadının Güçlenmesi Prensipleri (WEPs), iş dünyasında fırsat eşitliğinin yaygınlaşması için özel sektöre rehberlik ediyor.

Raporlar ve Yayınlar
TÜRKİYE'DE KADIN

T.C. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Türkiye'de Kadın Raporu

Standartlar ve İlkeler
FEM - FIRSAT EŞİTLİĞİ MODELİ

KAGİDER'in geliştirdiği Fırsat Eşitliği Modeli, firmalara toplumsal cinsiyet eşitliğine ve istihdamda kadın güçlenmesine duyarlı olduklarını vurgulama imkanı sunuyor.

Raporlar ve Yayınlar
TÜRKİYE’DE KADIN KOOPERATİFLERİNİN MEVCUT DURUMU

Dünya Bankası - Türkiye’de Kadın Kooperatiflerinin Mevcut Durumu Raporu

Raporlar ve Yayınlar
WOMEN, BUSINESS AND THE LAW 2018

Dünya Bankası - Women, Business and the Law 2018 Raporu

Standartlar ve İlkeler
WEPs 1. PRENSİP

WEPs'in birinci prensibi, toplumsal cinsiyet eşitliği için üst düzey kurumsal liderlik sağlanmasına odaklanıyor.

Raporlar ve Yayınlar
THE BUSINESS CASE FOR EMPLOYER SUPPORTED CHILD CARE

IFC - The Business Case for Employer Supported Child Care Raporu

Raporlar ve Yayınlar
WORLD EMPLOYMENT SOCIAL OUTLOOK

ILO - World Employment and Social Outlook Raporu

Raporlar ve Yayınlar
WOMEN AND MEN IN THE INFORMAL ECONOMY

ILO - Women and Men in the Informal Economy

Raporlar ve Yayınlar
THE PURSUIT OF GENDER EQUALITY

OECD - The Pursuit of Gender Equality Raporu

Raporlar ve Yayınlar
TOPLUMSAL CİNSİYET EŞİTLİĞİ KARNESİ

TEPAV - Karşılaştırmalarla 81 İl İçin Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Karnesi

Raporlar ve Yayınlar
İŞ DÜNYASINDA KADIN

TÜRKONFED 3. İş Dünyasında Kadın: Sorunlar, Çözümler ve Öneriler Raporu

Raporlar ve Yayınlar
PROMOTING THE CARE ECONOMY

UN WOMEN - Promoting women’s economic empowerment: Recognizing and investing in the care economy

Raporlar ve Yayınlar
GENDER EQUALITY IN THE 2030 AGENDA FOR SUSTAINABLE DEVELOPMENT

UN WOMEN - Turning Promises Into Action: Gender Equality in the 2030 Agenda for Sustainable Development

Raporlar ve Yayınlar
GENDER EQUALITY AND BIG DATA

UN WOMEN - Gender Equality and Big Data: Making Gender Data Visible

Raporlar ve Yayınlar
MAKING INNOVATION AND TECHNOLOGY WORK FOR WOMEN

UN WOMEN - Making Innovation and Technology Work for Women

Raporlar ve Yayınlar
GLOBAL GENDER GAP REPORT

World Economic Forum - The Global Gender Gap Report

Raporlar ve Yayınlar
OECD TOPLUMSAL CİNSİYET EŞİTLİĞİ RAPORU

OECD'nin yeni raporu, cinsiyet eşitsizliğinin tüm gelişmişlik düzeyindeki ülkelerde ve toplumsal yaşamın her alanında görüldüğünü belirtiyor.

Mevzuat ve Düzenlemeler
TOPLUMSAL CİNSİYET EŞİTLİĞİ İLE İLGİLİ MEVZUAT

Türkiye'de toplumsal cinsiyet eşitliği konusundaki yasal düzenlemeleri sizin için derledik.