Dünya Ekonomik Forumu (WEF) ve LinkedIn’in “Zekâ Çağında Cinsiyet Eşitliği” raporu, yapay zekâ döneminde toplumsal cinsiyet eşitliğinin önemini vurguluyor.
Dünya Ekonomik Forumu (WEF) ve LinkedIn’in ‘Zekâ Çağında Cinsiyet Eşitliği’ raporu, yapay zekâ döneminde toplumsal cinsiyet eşitliğinin önemini vurguluyor. Yapay zekâ (YZ) teknolojileri dünya genelinde üretkenliği artırma, yeni iş alanları yaratma ve ekonomik büyümeyi destekleme potansiyeliyle hızla gelişiyor. Ancak bu dönüşüm sürecine yeterli toplumsal çeşitlilikle katılım sağlanmazsa, inovasyonun sınırlı kalacağı ve eşitsizliklerin derinleşeceği uyarısı yapılıyor.
Eşit katılım olmazsa, dönüşüm eksik kalır
Rapora göre; yapay zekâ ekosistemlerinin sağlıklı gelişimi; kariyerin her aşamasında farklı toplumsal kesimlerden gelen yeteneklerin dahil edilmesine bağlı. Ancak şu anda kadınlar, teknoloji alanındaki kariyerlerinde belirli eşiklerde sistematik olarak dışlanıyor. Yenilikçi kadınların çoğunluğu sadece birkaç ülkeye sıkışmış durumda ve bu da küresel inovasyon gücünü kısıtlıyor.
Kadınlar daha az fayda görüyor
Rapor, özellikle üretken yapay zekâ (GenAI) teknolojilerinin kadınlar üzerindeki etkilerini mercek altına alıyor. LinkedIn verilerine göre, kadınlar daha çok GenAI tarafından dönüştürülmeye açık mesleklerde yer alıyor ancak bu dönüşümden en az fayda sağlayan grubu da oluşturuyorlar.
Gelişim umut veriyor
Kadınların yapay zekâya yönelik yetkinlik kazanımı son yıllarda büyük bir ivme yakaladı. 2018-2025 yılları arasında kadınların yapay zekâ yetkinliği yüzde 74 oranında artış gösterdi. 75 ülkenin 74’ünde cinsiyet temelli yapay zekâ yetenek farkı azaldı. Rapor, bu gelişmenin bile gerçek potansiyeli yansıtmadığını, ölçülemeyen çok daha geniş bir kadın yetenek havuzunun olduğunu belirtiyor.
İşe alımda adil sistemler şart
WEF raporu, otomatik işe alım sistemlerinin toplumsal cinsiyet ön yargılarını yeniden üretebileceği uyarısında bulunuyor. Fortune 500 şirketlerinin yüzde 99’u işe alım süreçlerinde otomasyon kullanıyor. Bu nedenle, yapay zekâ destekli işe alım, değerlendirme ve terfi sistemlerinin eşitlikçi filtrelere sahip olması kritik önem taşıyor.
Yapay zekâ ile şekillenen gelecek ancak eşit katılımla mümkün
Raporun ana mesajlarından biri şu: Yapay zekâ, doğru stratejilerle entegre edildiğinde, tarihsel cinsiyet eşitsizliklerini tersine çevirecek bir güç olabilir. Bunun için kurumların, yapay zekâ stratejilerine toplumsal cinsiyet perspektifini dahil etmesi gerekiyor. Bu yaklaşım yalnızca kadınların iş gücüne katılımını artırmakla kalmayacak aynı zamanda yenilikçilik kapasitesini, liderlikte çeşitliliği ve ekonomik dayanıklılığı da güçlendirecek. Ayrıca yapay zekânın, sosyal refah için kritik meslekleri daha görünür kılarak, daha kapsayıcı bir ekonomik büyümeye katkı sunabileceği belirtiliyor.
Yapay zekâ ile şekillenen gelecek ancak eşit katılımla mümkün. Kadınların bu dönüşümün tam merkezinde yer alması, sadece toplumsal adalet için değil, ekonomik ve teknolojik gelişimin sürdürülebilirliği için de şart.