Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı tarafından yayınlanan İnsani Gelişme Endeksi’ne göre; Türkiye ilk kez ‘çok yüksek insani gelişme' kategorisine girmeyi başardı.
Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) tarafından 2018 yılı verileri baz alınarak hazırlanan; İnsani Gelişme Endeksi, Eşitsizliğe Uyarlanmış İnsani Gelişme Endeksi, Cinsiyete Dayalı Gelişme Endeksi, Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliği Endeksi ile Çok Boyutlu Yoksulluk Endeksi'ni içeren ‘İnsani Gelişme Raporu 2019’ yayınlandı. Türkiye, 2018’i kapsayan İnsani Gelişme Endeksi'nde, 0.806'lık değere ulaşarak, 189 ülke arasında 59'uncu sıraya yükseldi. Bu sonuçla Türkiye ilk kez ‘çok yüksek insani gelişme’ kategorisine girmeyi başardı. İnsani Gelişme Endeksi; ülkelerin resmi istatistik kurumlarından elde edilen veriler ışığında hazırlanıyor. Endeks, uzun ve sağlıklı yaşam, bilgiye erişim ile kabul edilebilir bir yaşam standardı gibi üç temel boyutta, ortalama insani gelişme düzeyinin uzun vadeli takibi sonucunda oluşturuluyor.
Norveç ilk sırada
Dünyanın en saygın kalkınma göstergelerinden biri olan İnsani Gelişme Endeksi’nde, 0.954'lük değerle Norveç ilk sırada yer aldı. Norveç’i 0.946'lık değerle İsviçre, 0.942'lik değerle İrlanda, 0.939'luk değerle Almanya ve Çin'in Hong Kong Özel İdari Bölgesi izledi.
Listenin en altında yer alan ülkeler ise 0.377'lik değerle Nijer, 0.381'lik değerle Orta Afrika Cumhuriyeti, 0.401'lik değerle Çad, 0.413'lük değerle Güney Sudan ve 0.423'lük değerle Burundi olarak sıralandı.
Türkiye 59’uncu sıraya yükseldi
Türkiye'nin 2018'deki İnsani Gelişme Endeksi değeri 0.806 olarak hesaplandı. Bu değerle Türkiye, 189 ülke arasında 59'uncu oldu ve ilk kez ‘çok yüksek insani gelişme’ kategorisinde yer aldı. Türkiye, bir önceki listede 64'üncü olmuş ve ‘yüksek insani gelişme’ kategorisine girmişti. Bu dönemde, en yüksek insani gelişme kategorisindeki ülkelerin ortalama endeks değeri 0.892, Avrupa ve Orta Asya ülkelerinin ortalama endeks değeri ise 0.779 olarak hesaplandı. Son verilere göre Türkiye, son 28 yılda önemli bir gelişme gösterdi ve 1990'da 0.579 olarak hesaplanan endeks değeri, geçen yıl 0.806'ya çıkarak toplamda yüzde 39.4 arttı.
Cinsiyet eşitsizliği endeksinde 66'ncı sıradayız
Raporda, üreme sağlığı, kadının güçlendirilmesi ve ekonomik faaliyetler alanlarında cinsiyete dayalı eşitsizliklere ilişkin bulguların yer aldığı Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliği Endeksi de açıklandı. Kadın ve erkek kazanımları arasındaki eşitsizliklerin insani gelişmede yarattığı kaybı ortaya koyan endekse göre Türkiye; 2018'de 0.305'lik değerle 162 ülke arasında 66'ncı sırada yer aldı.