Sabancı Üniversitesi Kurumsal Yönetim Forumu tarafından bu yıl 8’incisi düzenlenen ‘Türkiye Kadın Direktörler Konferansı’, 19 Kasım 2020, Perşembe günü Akbank, IFC, Limak Yatırım ve Zorlu Holding desteğiyle çevrimiçi olarak yapıldı.
Sabancı Üniversitesi Kurumsal Yönetim Forumu tarafından bu yıl 8’incisi düzenlenen ‘Türkiye Kadın Direktörler Konferansı”, 19 Kasım’da çevrimiçi olarak düzenlendi. Akbank, IFC, Limak Yatırım ve Zorlu Holding desteğiyle gerçekleştirilen konferansın bu yılki teması ‘Kapsayıcı ve eşitlikçi bir gelecek’ oldu. Konferansın ana tema konuşmacısı IMF Strateji, Politika ve İnceleme Dairesi Başkanı Ceyla Pazarbaşıoğlu, pandeminin cinsiyetler arası eşitsizliği artırdığına dikkat çekti. Pazarbaşıoğlu, “2019 yılında, dünyada kadınların iş gücüne katılımı erkeklerden yüzde 20 daha azdı. Pandemi krizi ile bu oranın artması bekleniyor. Bunun nedeni, kadınların ağırlıklı olarak yüz yüze yapılan işlerde çalışması. ABD’de kadınların yüzde 54’ü uzaktan yapılamayan sosyal hizmetler sektöründe çalışıyor. Brezilya’da bu oran yüzde 67. Daha az gelişmiş ülkelere gidildiğinde oran yüzde 88’e kadar çıkıyor” dedi.
Kadının sorumluluğu daha da arttı
Ceyla Pazarbaşıoğlu, pandeminin kadınların ev ve bakımla ilgili sorumluluklarını da artırdığını vurguladı. 6 yaşından küçük çocuğu olan erkeklerin, eve kapanmaların kaldırılmasından sonra işe dönme oranının kadınlardan 3 kat fazla olduğunu dile getiren Pazarbaşıoğlu şöyle devam etti: “Ülkelerin sadece yüzde 41’inin kadınların salgın karşısında ekonomik güvencelerini korumak üzere önlem açıkladığı görülüyor. Avusturya, İtalya, Portekiz ve Slovenya, belli bir yaşın altında çocuğu olan ebeveynlere ücretli izin hakkı tanırken, Fransa bu imkânı okulların kapalı olmasından olumsuz etkilenen tüm ebeveynlere tanıdı. Bu politikalar sadece kadınların ekonomik güçlenmesinin önündeki engelleri kaldırmada değil, aynı zamanda kapsamlı bir pandemi sonrası toparlanma sağlayabilmek için de çok önemli. Salgın zaman zaman ürkütücü görünse de, kapsayıcı ve eşitlikçi bir gelecek kurmak için bizlere hayatımızın en büyük fırsatını da sunuyor.”
Cinsiyet dengesi sağlanırsa kararlar adil olur
Sabancı Üniversitesi Kurumsal Yönetim Forumu Direktörü Melsa Ararat ise şunları söyledi: “Ekonomik karar mekanizmalarının katılımcı olması ve karar organlarında toplumsal cinsiyet dengesinin sağlanması, kararların eşitlikçi, adil ve kapsayıcı olmasının yolunu açar. Türkiye’de politika üretenler gerek siyasi temsilde gerekse devlet kontrolündeki ve halka açık şirketlerde kadınların temsili için artık daha kararlı olmazlarsa Avrupa Birliği ülkeleri ve diğer gelişmiş ülkeler arasındaki ayrışma daha da artacaktır. Şirketlerin ani değişiklikleri zorlayacak kotalara yakalanmadan kadınların karar mekanizmalarında temsili için hedef koymaları, politikalar geliştirmeleri ve raporlama yapmaları, hem şirketlerin geleceği hem de ülke ekonomisi için elzem.”
356 şirketin karar mekanizmasında kadın yok
Konferansta ayrıca ‘2020 Yönetim Kurulunda Kadın Türkiye Raporu’ açıklandı. Buna göre; 2020 yılında BIST yönetim kurullarında yer alan kadınların oranı yüzde 15.9’dan yüzde 17’ye çıkarak kadın üye sayısı yüzde 5.3 oranında artış kaydetti. BIST-100 şirketlerinde ise 2019 yılında yüzde 13.7 olan yönetim kurullarındaki kadın oranı yüzde 15.6’ya yükseldi. 2020 yılında Yüzde 30 Kulübü şirketlerinde kadın yönetim kurulu üyesi oranı ise yüzde 20’ye ulaştı. Yüzde 30 Kulübü Türkiye kampanyasının odaklandığı BIST-100 şirketlerinde bağımsız yönetim kurulu üyeleri arasında kadın oranı yüzde 17.7’den yüzde 20.2’ye çıkarak, 2019 yılındaki artışı olumlu şekilde takip etti. Raporda ayrıca Sermaye Piyasası Kurulu’nun (SPK) önerdiği minimum kadın üye oranı olan yüzde 25’i yakalayan 116 şirketin, tüm şirketlerin sadece yüzde 29’unu oluşturduğu açıklanıyor. En az üç kadın üyesi olan 41 şirket, tüm şirketlerin sadece yüzde 10.3’ünü oluştururken; 356 şirketin henüz karar mekanizmalarında etkin toplumsal cinsiyet çeşitliliğini sağlayamamış olduğu görülüyor.
134 şirketin yönetiminin tamamı erkek
Tüm BIST şirketleri içinde 134, BIST-100 içinde 25 şirket, hâlâ tamamı erkeklerden oluşan kurullar tarafından yönetiliyor. Tüm BIST şirketlerinin sadece 37’sinin yönetim kurulu başkanı kadın ve sadece 14’ünde kadın CEO’lar yönetim kurullarında yer alıyor. En az bir kadın üyesi bulunan yönetim kurulu sayısında yavaş ama olumlu değişim görülüyor. 2020’de 397 şirketin 134’ünün yönetim kurulunun tamamının erkeklerden oluştuğu görülüyor. Bu sayı tüm şirketlerin yüzde 33’üne karşılık geliyor. 2012-2020 yılları arasında yönetim kurullarında en az bir kadın üyesi olan şirketlerin oranında 2019 yılında olduğu gibi yavaş ama olumlu bir değişim gerçekleştiği, 2020 yılında yönetim kurullarının tamamı erkek olan şirketlerin oranın ise yüzde 33.8’e düştüğü görülüyor. 2020 yılında hem yönetim kurullarındaki toplam üyeler arasında, hem de bağımsız yönetim kurulu üyeleri arasında kadın üye oranının artış gösterdiği gözlemleniyor. Bağımsız yönetim kurulu üyeleri arasındaki kadınların oranı ise toplamdaki kadın üye oranını geçerek yüzde 18.5’e yükselmiş bulunuyor. 2020’de 458 kadının yüzde 42’sinin hâkim ortak olan ailelerin üyeleri arasından seçildiğini görüyoruz. Cam tavanı kırarak yönetim kurullarına seçilen 265 kadın ise BIST şirketleri yönetim kurulu üyeliklerinin sadece yüzde 9.8’ini oluşturuyor.
En yüksek puanı alan şirketler açıklandı
İki ayrı panelin gerçekleştirildiği konferansta 'Kadınlarla Güçlendirilmiş Yönetim Kurulu' ödülleri de sahiplerini buldu. BIST 100 içerisinde profesyonel kadın yönetim kurulu üyesi en az iki olup, Sabancı Üniversitesi Kurumsal Yönetim Forumu akademisyenleri tarafından geliştirilen ‘Kadınlarla Güçlendirilmiş Yönetim Kurulları Endeksi’nde en yüksek üç puanı alan şirketler sırasıyla; Aksa Akrilik Kimya (aynı zamanda Yüzde 30 Kulübü üyesi), Koç Holding ve Tekfen Holding oldu. Yönetim Kurulu endeksinde pariteye ulaşıp, Yıldız Pazar endeksinde en yüksek puanı alan şirket ise Türk Prysmian Kablo ve Sistemleri olarak açıklandı. Konferansta Egon Zehnder Kıdemli Ortağı Murat Yeşildere’nin moderatörlüğünde düzenlenen ‘Yönetim Kurullarında Çeşitlilikte Dünyadan Örnekler’ başlıklı panel, Yüzde 30 Kulübü Yönlendirme Komitesi ve Birleşik Krallık Lordlar Kamarası Üyesi Mary Goudie ile Catalyst Başkanı ve CEO’su Lorraine Hariton’ın katılımıyla gerçekleştirildi. Türkiye Ekonomik ve Sosyal Etüdler Vakfı (TESEV) Araştırma Direktörü Itır Akdoğan’ın moderatörlüğünü üstlendiği ‘Yönetim Kurullarında ve Üst Yönetimde Toplumsal Cinsiyet Çeşitliliği Konusunda Gelecekteki Araştırmaların Yönü’ başlıklı panele ise WHU Otto Beisheim School of Management Finans Profesörü Kürsüsü Başkanı Burçin Yurtoğlu, London School of Economics Finans Bölüm Başkanı ve Profesörü Daniel Ferreira ve Said Business School, University of Oxford Finans Profesörü Renee Adams katıldı.