Deloitte’un bu yıl üçüncüsünü yayımladığı İş Hayatında Kadın 2023: Global Görünüm raporu 10 ülkeden 5000 çalışan kadının deneyimlerini inceliyor. 2022 raporu son derece endişe verici bir resim çiziyordu, Çok sayıda kadın tükenmişlik, işyeri bağlamında dışlayıcı davranışlar ve hibrit çalışmaya bağlı zorluklar yaşadığını bildirmişti. Bu belki de 2023 raporunda son 12 ayda işinden ayrılan kadın sayısının neden 2020 ve 2021'dekilerin toplam sayısından fazla olduğunu açıklıyor. Ancak bu yılki rapor bazı iyileşme işaretlerini de ortaya koyuyor. Tükenmişlik oranları düştü. Dışlayıcı davranışlar azaldı. Ve kadınların hibrit çalışmayla ilgili bildirdiği olumlu deneyimler artıyor. 

Pek çoğu zorluklarla karşı karşıya

Bu haber cesaret verici olsa da dünya üzerindeki kadınların ezici çoğunluğu hâlâ bu zorluklarla karşı karşıya kalıyor. Ayrıca veriler diğer faktörlerin kötüye gittiğini gösteriyor. İşi bir kenara bırakamadıklarını hisseden kadınların sayısı arttı; bu da ‘her zaman çalışır durumda’ olma kültürünün sürekli yaygınlaştığını gösteriyor. Bunlara ek olarak, zihin sağlığıyla ilgili endişelerini işverenine rahatlıkla açabilen kadınların sayısı azaldı. Oysa kadınların üçte birinden fazlası zihin sağlığını kötü/çok kötü olarak değerlendiriyor. Bu yılki araştırma kadınların sağlığıyla ilgili süregelen yerleşmiş olumsuz fikirlere de ışık tutuyor. Katılımcıların beşte biri âdet ya da menopozla ilgili sağlık zorlukları yaşadığını ortaya koydu. Bu kadınların şaşırtıcı bir kısmı her türlü belirti, ağrı ya da rahatsızlığa rağmen çalışmaya devam ediyor ve işten izin alanlar izin alma sebeplerinin bu zorluklar olduğunu açıklamaktan çekiniyor. 

Kadınların evde büyük bir iş yükü var 

Kadınlar yalnız çalıştıkları yer değil aynı zamanda ne zaman çalışacakları konusunda da daha fazla esneklik istiyor ama aradığı esnekliği bulamıyor. Son 12 ayda işinden ayrılmayı seçen kadınların en çok belirttiği ayrılma sebeplerinden biri kendilerine esneklik tanınmaması. Ayrıca, kadınların pek çoğu esnek çalışma düzenlemesi istemekten çekiniyor; kadınların ezici çoğunluğu bunu istemelerinin kariyer gelişimlerini etkileyeceğini düşünüyor. Aynı zamanda, kadınların evde hâlâ büyük bir iş yükü var ve kadınların çoğu ev işleriyle ilgili sorumluluğun büyük bir bölümünü üstleniyor. 

İstediklerini alamıyorlar

2023 araştırma son bir yıl içinde bazı iyileşmeler olduğunu gösterse de birçok kadın istedikleri ya da ihtiyaç duydukları şeyleri işverenlerinden hâlâ alamıyor. Kadınlar işte gelişmeleri için verilecek destek kapsamında fark yaratacak şeyin ne olduğundan gayet emin ve bunu elde edemezlerse atacakları adımlar da aynı ölçüde açık. Bu raporun işverenlere, çalışan kadınların deneyimleri hakkında zengin ve değerli içgörüler sunması ve işverenlerin cinsiyet eşitliğini işyerlerine gerçek anlamda yerleştirmeleri için ihtiyaç duyulan şekilde eyleme geçmesini sağlaması amaçlanıyor. 

Endişe duyan kadının resmini çiziyor

İş Hayatında Kadın: Global Görünüm raporu 2021 yılından beri kadınların işyerlerindeki deneyimlerine ilişkin derin küresel içgörüler sağlıyor. Ortaya çıkan tablo pek olumlu değil: 2021 yılının bulguları arasında küresel salgının kadınlar üzerindeki olumsuz etkileri ağır basıyordu. 2022’nin bulguları ise dışlayıcı davranışlara, tükenmişliğe ve hibrit çalışma zorluklarına gittikçe daha fazla maruz kalındığına ilişkin aynı ölçüde endişe verici ve karamsar resmi ortaya koyuyordu. Bu yılki raporda 10 ülkeden 5000 kadının verdiği yanıtlar bazı iyileşme işaretleri gösterse de belli başlı veriler daha yapılacak ne kadar çok iş olduğunu vurguluyor. Kadınların işyerindeki deneyimlerinin iyileşme göstermeyen ya da bazı durumlarda daha da kötüye giden birtakım kritik yönleri var. Bu yılki çalışma, kadınların hayatlarını etkileyen başka faktörleri de araştırıyor. Bu faktörler ağrı ve rahatsızlık içinde çalışmaya devam eden, evdeki sorumlulukların büyük çoğunluğunu üstlenen hakları ve kişisel güvenlikleri konusunda endişe duyan kadınları gösteren bir resim çiziyor. 

İşte raporun sunduğu temel içgörüler…

• Tükenmişlikteki azalma bir miktar ilerleme olduğunu gösteriyor, ama zihin sağlığı hâlâ kötü ve yerleşik olumsuz fikirler hâlâ mevcut 
• Âdet ve menopoz söz konusu olduğunda birçok kadın sessiz sedasız acı çekiyor 
• Kadınların hakları, mali güvencesi, sağlıkları ve kişisel güvenliğiyle ilgili daha büyük endişeler yaygın 
• Ev işleriyle ilgili görev sorumluluğu büyük ölçüde kadınların omuzlarında ve kadınlar genellikle partnerlerinin kariyerine öncelik vermeleri gerektiğini hissediyor 
• Kadınlar işte daha fazla esneklik istiyor ama gerçek pek çok kadın için farklı ve bu, kadınların kariyer seçimlerini etkiliyor 
• Hibrit çalışma deneyimleri iyileşiyor ama zorluklar bitmiyor 
• Kadınlar hâlâ dışlayıcı davranışlarla karşılaşıyor ve çoğu hâlâ bunları işverenine bildirmiyor 
• Yeterince temsil edilmeyen gruplardaki kadınlar işyerinde hâlâ daha fazla zorlukla karşılaşıyor 
• Cinsiyet Eşitliği Liderlerinin sayısı çok az.