25 Eylül 2015’te Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Zirvesi’nde dünya liderleri tarafından kabul edilen Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri (Sustainable Development Goals - SDGs), 2030 yılına kadar yoksulluğu sona erdirmek, eşitsizlik ve adaletsizlikle savaşmak ve iklim değişikliğiyle mücadele etmeyi amaçlıyor.

Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri (SKH) 17 hedefi ve bu hedeflerin altında yer alan 169 amacı kapsıyor. Bu amaçla oluşturulan yol haritasındaki temel prensiplerden biri ilerlerken kimseyi geride bırakmamak, yani fırsat eşitliğini sağlamak. Bu nedenle cinsiyet eşitliğinin sağlanması, 17 Sürdürülebilir Kalkınma Hedefi'nin ayrılmaz bir parçası.   

UN Women 17 Sürdürülebilir Kalkınma Hedefi'ne ulaşılabilmesinde cinsiyet eşitliğinin rolünü ve SKH'lerin kadın ve kız çocuklarının hayatlarındaki etkisini gösteren iletişim materyalleri paylaşıyor. Materyaller arasında her bir SKH'nin cinsiyet eşitliği bağlamından incelenmesinin yanı sıra veriler, yaşam öyküleri, videolar ve dokümanlar bulunuyor.

Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri ve Cinsiyet Eşitliği

1. Yoksulluğa Son

2030’a kadar, başta yoksul ve kırılgan durumdakiler olmak üzere bütün erkek ve kadınların ekonomik kaynaklara ulaşma, temel hizmetlere erişim, toprak ve diğer mülk türlerine sahip olma ve  hükmetme, miras, doğal kaynaklar, uygun yeni teknolojiler ve mikrofinansı da kapsayan finansal hizmetler gibi konularda eşit haklara sahip olmalarının sağlanması

Yoksulluğun ortadan kaldırılmasına yönelik yatırımların hızlandırılması için, yoksul odaklı ve toplumsal cinsiyet eşitliğine duyarlı kalkınma stratejilerine dayalı ulusal, bölgesel ve uluslararası düzeyde sağlam politika çerçevelerinin oluşturulması

Dünyada yoksul kadınların sayısı erkeklerden fazla. 

Kadınların ekonomik kaynaklara erişiminin artırılmasına yönelik çalışmalar sürüyor.

2. Açlığa Son

Beş yaş altındaki çocukların aşırı zayıflıkları ve büyümesini engelleyen nedenlere ilişkin uluslararası düzeyde kabul edilmiş 2025 yılı hedeflerinin gerçekleşmesi de dahil olmak üzere 2030’a kadar, her türlü  yetersiz beslenme şekillerinin  bitirilmesi ve gençlik çağındaki kızların, hamile ve emziren kadınların ve yaşlıların beslenme ihtiyaçlarının ele alınması

2030’a kadar küçük ölçekli gıda üreticilerinin, özellikle kadınların, yerlilerin, çiftçilerin, çobanların ve balıkçıların; araziye, girdilere ve diğer üretken kaynaklara, bilgiye, mali hizmetlere, pazara ve katma değer fırsatları ile tarım dışı istihdam olanaklarına eşit ve güvenli erişim yoluyla  gelirlerinin ve tarımsal üretkenliğinin ikiye katlanması

Dünya ülkelerinin 2/3’ünde kadınlar daha yüksek gıda güvensizliği riskiyle karşı karşıya.

Çalışmalar dünya gıda üretiminde önemli rolü olan kadınların

kaynaklara, yeterli gıdaya ve verimli yöntemlere erişimini sağlamayı amaçlıyor.

3. Sağlıklı Bireyler

2030’a kadar, küresel anne ölüm oranının 100.000 canlı doğumda 70’in altına düşürülmesi

2030’a kadar, cinsel sağlık ve aile planlamasını da kapsayan üreme sağlığı hizmetlerine ve bu konuda bilgi ve eğitime evrensel erişimin sağlanması ve üreme sağlığının ulusal stratejilere ve programlara entegre edilmesi

Dünyada her gün 830 kadın hamilelik ve doğumla bağlantılı önlenebilir sağlık sorunları nedeniyle ölüyor.

Erken yaşta evliliklerin önlenmesi ve kadınların üreme sağlığı hizmetlerine erişiminin artırılmasına yönelik çalışmalar sürüyor.

4. Nitelikli Eğitim

2030’a kadar eğitimdeki cinsiyet eşitsizliklerine son verilmesi ve engelliler, yerliler ve savunmasız çocuklar da dâhil olmak üzere tüm kırılgan kesimlerin her seviyede öğretime ve mesleki eğitime eşit erişiminin sağlanması

2030’a kadar tüm kız ve erkek çocuklarının, ilköğretime hazır hale getirilmesi için, nitelikli erken çocukluk gelişimi bakım ve hizmetleri ile okul öncesi eğitimine erişiminin sağlanması

Dünyada okulda olmayan ilköğretim çağındaki çocukların çoğunu kızlar oluşturuyor.

Her düzeyde eğitime, özellikle mesleki ve teknik eğitime

kadın ve kız çocukların katılımını artırmak için çalışmalar sürüyor.

5. Cinsiyet Eşitliği

Kadınlara ve kız çocuklarına yönelik her türlü ayrımcılığın her yerde bitirilmesi

Kamu alanları ve özel alanlarda, tüm kadınlara ve kız çocuklarına yönelik, kadın ticareti, cinsel ve her türlü istismarı da kapsayan şiddetin her türünün yok edilmesi

Dünyada 49 ülkede kadınların aile içi şiddetten korunmasına yönelik yasalar bulunmuyor.

Şiddetin önlenmesine yönelik yasal altyapının ve uygulamanın güçlendirilmesi için çalışmalar sürüyor.

6. Sağlıklı Suya Erişim

2030’a kadar herkes için güvenilir ve satın alınabilir içme suyuna evrensel ve adil biçimde erişimin elde edilmesi

2030’a kadar herkes için yeterli ve adil kanalizasyon hizmetleri ile sıhhi koşullara erişimin sağlanması ve kadınların, kız çocuklarının ve kırılgan durumda olan kişilerin ihtiyaçlarına özel ilgi göstererek kamuya açık alanlarda dışkılamanın sona erdirilmesi

Dünyada suya erişimi olmayan hanelerin %80’inde su teminini kadın ve kız çocukları tarafından yapılıyor.

Temiz suya erişimin sağlanması, kadınların eğitim ve ekonomik faaliyetlere katılımının artışı için çalışmalar sürüyor.

7. Erişilebilir Temiz Enerji

2030’a kadar satın alınabilir, güvenilir ve çağdaş enerji hizmetlerine evrensel erişimin sağlanması

2030’a kadar yenilenebilir enerjinin küresel enerji kaynakları içindeki payının önemli ölçüde artırılması

Dünyada 4 milyondan fazla erken ölüm ev içinde geleneksel katı yakıtların neden olduğu hava kirliliğinden kaynaklandı.

Bu ölümlerin %60’ı kadın ve kız çocuklarıydı.

Modern ve sürdürülebilir enerjiye erişimin sağlanması kadınların sağlıklı ve üretken yaşam sürmesinde önemli role sahip.

8. İnsana Yakışır İş ve Ekonomik Büyüme

2030’a kadar gençler ve engelliler dahil tüm erkek ve kadınların tam ve üretken istihdama, insana yakışır işlere erişmesi ve eşit işe eşit ücretin sağlanması

Çalışanların haklarının korunması ve başta kadın göçmenler olmak üzere göçmen işçiler ve güvencesiz işlerde çalışan insanlar dâhil bütün çalışanlar için güvenli ve emniyetli çalışma ortamlarının geliştirilmesi

Kadınlarla erkekler arasında ücret farkı %23.

Bugünkü eğilimler sürerse farkın kapanması ancak 2086’da mümkün olacak.

Yasal düzenlemeler ve WEPs prensipleri gibi özel sektörle ortaklaşa programlar farkın azalmasına katkıda bulunuyor.

9. Sanayi, Yenilikçilik ve Altyapı

Herkes için karşılanabilir ve hakkaniyetli erişimi esas alan ekonomik kalkınma ve insan esenliğini desteklemek için bölgesel ve sınır ötesi altyapıyı da içeren kaliteli, güvenilir, sürdürülebilir ve dayanıklı altyapıların geliştirilmesi

Kapsayıcı ve sürdürülebilir sanayileşmenin desteklenmesi ve 2030’a kadar sanayinin istihdam ve gayri safi yurt içi hâsıla payının ulusal koşullarla uyumlu olarak belirgin oranda artırılması ve en az gelişmiş ülkelerde bu payın iki katına çıkarılması

Dünyadaki fen bilimleri uzmanlarının yalnız %30’u kadın.

Sanayi, yenilikçilik ve araştırma alanlarında kadınların katılımını artıracak çalışmalara ihtiyaç sürüyor.

10. Eşitsizliklerin Azaltılması

2030’a kadar yaş, cinsiyet, engellilik, ırk, etnik köken, din, ekonomik ya da başka bir durumuna bakılmaksızın herkesin sosyal, ekonomik ve siyasi olarak kapsanmasının sağlanması ve güçlendirilmesi

Boşanmış kadınlarda yoksulluk oranı boşanmış erkeklerden iki kat daha yüksek.

Eşitsizliklerin azaltılması için yasal düzenlemeler ve hakların tanınması kadar cinsiyet eşitsizliğini giderecek ekonomik ve sosyal önlemler de gerekiyor.

11. Sürdürülebilir Şehirler ve Topluluklar

2030’a kadar herkes için, özellikle kırılgan durumda olan insanların, kadınların, çocukların, engellilerin ve yaşlıların ihtiyaçlarına özel önem gösterilerek, yol güvenliğinin artırılması, başta toplu taşıma sisteminin geliştirilmesiyle herkesin güvenli, ekonomik olarak karşılanabilir, erişilebilir ve sürdürülebilir ulaşım sistemlerine erişiminin sağlanması

2030'a kadar, özellikle kadınlar, çocuklar, yaşlılar ve engelliler için güvenli, kapsayıcı ve ulaşılabilir, yeşil ve kamusal alanlara genel erişimin sağlanması.

Dünyada şehirlerde yaşayan kadın ve kız çocuklarının %50’den fazlası temiz suya erişim, kanalizasyon hizmetleri, dayanıklı konut, yeterli yaşam alanı gibi temel hizmetlerin en az birinden yoksun.

Kadınların yeterli, güvenli ve eşit şekilde yararlanabileceği kamusal alanların gelişimi için çalışmalar sürüyor.

12. Bilinçli Üretim ve Tüketim

Gelişmiş ülkelerin önderliğinde, gelişmekte olan ülkelerin gelişme seviyesi ve kapasiteleri göz önünde bulundurularak, tüm ülkelerin çabasıyla sürdürülebilir tüketim ve üretim kalıplarına yönelik 10 Yıllık Çerçeve Programının uygulanması

2030’a kadar doğal kaynakların sürdürülebilir yönetiminin ve etkin kullanımının sağlanması

Toplu ulaşımın desteklenmesi toplu ulaşım hizmetlerine erkeklere kıyasla daha bağımlı olan kadınlara fayda sağlar.

13. İklim Eylemi

En az gelişmiş ülkelerde ve gelişmekte olan küçük ada devletlerinde kadınlar, gençler ile yerel ve marjinal topluluklara odaklanılarak iklim değişikliğine yönelik planlama ve yönetim için kapasite artıracak mekanizmaların teşvik edilmesi

Kadın ve çocukların doğal afetlerde ölüm riski yetişkin erkeklerden 14 kat daha yüksek.

İklim değişikliğinin yol açtığı afetler ve kuraklık, tarımsal üretimin azalması gibi etkiler, özellikle risk altında olan kadınların eğitim ve yönetime katılımını gerekli kılıyor.

14. Sudaki Yaşam

2025'e kadar her türlü deniz kirliliğinin, deniz atıkları ve besin maddesi kirliliğini de içerecek şekilde özellikle kara kökenli faaliyetlerden kaynaklanan kirliliğin, önlenmesi ve kaydadeğer miktarda azaltılması

Dünya okyanuslarının kirlenmesi kadınların geçim kaynaklarını, kendilerinin ve çocuklarının sağlığını tehlikeye atıyor.

Dünya genelinde deniz ürünleri sektöründe gıda işlemede ağırlıkla kadınlar çalışırken, yönetici, karar alıcı ve şirket sahipleri çoğunlukla erkek, bu alanda kadınları güçlendirme çalışmaları sürüyor.

15. Karadaki Yaşam

2020 yılı itibarıyla, uluslararası anlaşmalar altındaki yükümlülükler doğrultusunda, başta ormanlar, sulak alanlar, dağlar ve kurak alanlar olmak üzere karasal ve iç tatlısu ekosistemlerinin ve bunların hizmetlerinin korunumu, onarımı ve sürdürülebilir kullanımının sağlanması

2020 yılı itibarıyla, her türlü ormanın sürdürülebilir yönetiminin uygulanmasının teşvik edilmesi, bozulmuş ormanların rehabilite edilmesi ve ağaçlandırma ve ormanlaştırmanın küresel olarak ciddi miktarda artırılması

2010-2015 yılları arasında dünyada 3,3 milyon hektar orman alanı yok oldu.

Özellikle karar alma mekanizmalarına katılımı kısıtlı olan kırsal alandaki kadınlar orman kaybından zarar görüyor.

16. Barış ve Adalet

Her yerde her türlü şiddetin ve şiddet sebepli ölüm oranlarının kayda değer miktarda azaltılması

Çocuklara karşı her türlü tacizin, istismarın, kaçırılmanın ve her türlü şiddetin ve işkencenin bitirilmesi

Dünyada cinayete kurban giden her 2 kadından 1’i eşi veya aile bireylerinden biri tarafından öldürülüyor.

Cinsiyete duyarlı güvenlik ve yargı kurumlarının tüm ülkelerde yaygınlaşması için çalışmalar sürüyor.

17. Uygulama Araçları

Vergi ve diğer gelir hasılatını toplamada yurt içi kapasiteyi geliştirmek için, gelişmekte olan ülkelere uluslararası destek yolunu da içerecek şekilde, yurtiçi kaynak akışkanlığının güçlendirilmesi

Gelişmiş ülkelerin çoğunun gelişmekte olan ülkelere yapacağı Resmi Kalkınma Yardımı (RKY) için ayrılan gayri safi milli hasıla (GSMH) payını 0,7’ye ve En Az Gelişmiş Ülkelere yapacağı Resmi Kalkınma Yardımı (RKY) için ayrılan gayri safi milli hasıla (GSMH) payını da yüzde 0,15 ila 0,20’ye ulaştırma taahhütleri dâhil, Gelişmiş ülkelerin resmi kalkınma yardımına ilişkin taahhütlerini tam olarak gerçekleştirmesi; RKY sağlayıcılarının, En Az Gelişmiş Ülkelere yönelik en az yüzde 0,20 RKY/GSMH hedefi koymayı değerlendirmeleri için teşvik edilmesi

Gelişmekte olan ülkelere dışarıdan giren kaynakların artırılması, uluslararası işbirliğinin cinsiyet eşitliğini sağlamaya yönelik finansmanı artırması ve kamu yönetiminde cinsiyette duyarlı bütçe uygulamasının yaygınlaştırılmasına yönelik çalışmalar sürüyor