Fransız Kalkınma Ajansı (AFD), İş Dünyası ve Sürdürülebilir Kalkınma Derneği (SKD Türkiye), KPMG Türkiye ve KPMG Fransa iş birliği ile gerçekleştirilen araştırmanın lansmanı II. Türkiye Döngüsel Ekonomi Haftası’nın son gününde yapıldı ve rapora katkı sunan özel sektör temsilcisi firmalar tarafından döngüsel ekonomi alanında gerçekleştirdikleri iyi uygulama örnekleri hakkında sunumlar paylaşıldı.
Sun Tekstil Sürdürülebilirlik Yöneticisi Utku Varol, Sun Tekstil’in döngüsel ekonomi modellerini temel alan bütünsel sürdürülebilirlik yaklaşımı hakkında bir sunum gerçekleştirdi. Ön araştırma çalışması kapsamında KPMG tarafından geliştirilen ve WBCSD’nin Döngüsel Geçiş Göstergeleri (CTI) metodojisi referans alınan bir hesaplama aracı ile uygulama yapıldığı ve bu metod ile kapıdan-kapıya prensibiyle Sun Tekstil’in sadece konfeksiyon operasyonlarındaki girdi ve çıktılar dikkate alınarak döngüsellik potansiyellerinin hesaplandığı paylaşıldı. Proje sayesinde kullanılan hammaddelerin döngüsellik seviyelerine göre sınıflandırılmaya başlandığı ve daha önce takip edilmeyen bazı verilere yönelik raporlar geliştirilerek düzenli olarak takip ve analiz edilmeye başlandığı belirtildi. Ölçüm metodunu tüm ürün yaşam döngüsünde ve ayrıca kapıdan-kapıya uygulayarak iyileştirme çalışmaları yapılabileceğini ön gördüklerini paylaştılar.
Utku Varol, ön araştırma raporunda da yer alan bazı iyi uygulama örnekleri hakkında şunları söyledi: “Döngüsel ekonomi uygulamalarımız kapsamında “Product as a Service” yani “Hizmet olarak Ürün” yaklaşımıyla ürünün tasarım aşamasından ömrünün sonuna kadar, hatta bir sonraki ömrünü kapsayacak şekilde süreçler geliştiriyoruz. Stratejilerimizi global eylem planlarıyla uyumlu olarak belirliyoruz ve çözümler geliştirirken döngüsel ekonominin 9R hiyerarşisini referans alarak kaynağında azaltmaktan geri dönüşüme kadar her basamağı sırasıyla uygulamaya çalışıyoruz. Bu bağlamda tasarım süreçlerimizde “Circular by Design” yani “Döngüsellik Felsefesiyle Tasarlanmış” ürünler ortaya çıkarmayı hedefliyoruz. Sürdürülebilir malzeme kullanımına yönelik hedeflerimiz dışında her yıl geliştirdiğimiz kapsül koleksiyon hedeflerimizle sürdürülebilir, recycle ve re-imegined kapsül koleksiyonlar geliştiriyoruz. Re-imegined koleksiyonlarımızda, stoklarımızda kalan ürünlerimizi değerlerini kaybetmelerini önlemek amacıyla yaratıcı bakış açılarıyla tekrar tasarlıyoruz ve özgün koleksiyonlar geliştirerek müşterilerimize sunuyoruz. Tasarım süreçlerimizi dijitalleştirerek kaynak kullanımını ve atık miktarını azaltıyoruz. 2021 yılı itibariyle başladığımız 3D tasarım süreci sayesinde fiziksel numune üretimini %39 oranında azalttık. Böylece hammadde, enerji, işgücü ve zamandan tasarruf sağlamış olduk.
Dijitalleşme yeşil dönüşümün ayrılmaz bir parçası, bu doğrultuda örme kumaş üretimi yapan Ekoten şirketimiz ve bir Start-up firma olan Smartex iş birliğinde Yuvarlak Örgü makineleri için sektördeki ilk entegre otomatik kalite kontrol sistemini geliştirdik. Yapay zeka tabanlı görüntü işleme teknolojisiyle gözle tespiti zor olan ve boyama işlemi öncesinde tespit edilemeyen hataları dahi tespit edebiliyoruz. Böylece hatayı kaynağında önleyerek malzeme ve enerji kaybını önüne geçiyoruz. Boyahanemizde, büyük veri yönetimi uygulamalarımız sayesinde geliştirilen otomatik reçete sistemi ve yüksek otomasyona dayalı dozajlama sistemleri ile birim üretim başına kimyasal ve su kullanımımızı optimize ederek eko-verimlilik sağlıyoruz.
Tüm üretim süreçlerimizde ve idari ofislerimizde Sıfır atık uygulamaları gerçekleştiriyoruz. Bu doğrultudaki çalışmalarımızla 2021 yılında Çevre Bakanlığından sıfır atık belgemizi aldık. Tekstil atıklarının tekstilden tekstile dönüşümü oranını arttırmak ve atıkların katma değerini koruyarak döngüye dahil etmek adına yeni iş modelleri geliştirmeye çalışıyoruz. Hali hazırda bir endüstriyel simbiyoz projesi başlattık ve paydaşlarımızla çalışmalarımızı hızlandırdık. Amacımız başarılı bir model oluşturduktan sonra bu iş modelini bir uygulama raporu haline getirmek, global networkler aracılığıyla kendi sektörümüz ve tüm sektörlerle bu iyi uygulama örneğini paylaşmak. Jimmy Key Markamızın satış süreçlerinde zarar gören ürünlerini Türkiye’nin moda endüstrisindeki ilk re-commerce girişimi olan Nivogo ile işbirliği yaparak, yenileme merkezlerinde daha düşük karbon ayak izi ve daha düşük faaliyet giderleri ile tamir ediyor ve yeniliyoruz, böylece ürünlerin katma değerlerini koruyarak onlara ikinci bir şans veriyoruz. Tedarik zinciri partnerlerimizi de yeşil mutabakata hazırlamak adına onları performans karneleriyle değerlendiriyor ve yetkinliklerini geliştirmek adına danışmanlıklar veriyoruz.”
Rapora erişmek için: "Preliminary Research on Circularity Potential of Five Sectors in Turkey"