“Dünya Limit Aşım Günü” bu yıl, 2017’ye göre 1 gün daha erken geldi ve kaynaklar 1 Ağustos’ta tükendi. SDG Index, ülkelerin 2030 yılı Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerine ne kadar yakınlaştığını ölçüyor, “limitleri aşma” konusunda uyarıcı rol oynuyor.
Dünya Limit Aşımı Günü
Global Footprint Network (Küresel Ayak izi Ağı), insanlığın doğa üzerindeki yıllık talebinin, dünyanın bir yılda sağlayabileceği kapasiteyi aştığı günü, Dünya Limit Aşımı Günü (World overshoot day) olarak tanımlıyor. 1997’de limit aşımı günü Eylül ayına denk gelirken, 2017’de 2 Ağustos’a kadar ulaşmıştı. Bu yıl ise dünyanın limiti aştığı gün 1 Ağustos.
2050 yılında dünya nüfusunun 9 milyar kişiye ulaşması bekleniyor. Nüfusun çoğu gelişmekte olan ülkelerde yaşayacak, kentsel göç artarak devam edecek. Demografik gelişmeler, mevcut üretim ve tüketim dinamikleri dünyamızın sınırlı kaynakları üzerindeki baskıyı günden güne artırıyor. Sürdürülebilir kalkınma yaklaşımı ile insan yaşamının gereksinimleri ile doğal kaynakların sürdürülebilirliği arasındaki dengenin korunması mümkün. Bireysel, toplumsal ve kurumsal düzeyde davranışlarımızı ve politikalarımızı değiştirdiğimizde, dünya limit aşımı günü, günlerle değil, aylarla ifade edeceğimiz şekilde ileriye atmamız mümkün olacak.
Birleşmiş Milletler (BM) 2015 yılında açıkladığı 2030 yılı Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri (SKH; Sustainable Development Goals, SDGs) ile dünya üzerindeki kaynakların tükenmesine neden olan insan etkisinin mümkün olduğunca limitlenmesini amaçladı. 17 ana hedef, 169 alt hedefe sahip olan Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri, 193 ülkenin imzası ile kabul edildi. Bu önemli adım, yoksulluğu ortadan kaldırmak, dünyayı korumak, insanların barış ve refah içinde yaşamasını sağlamak için evrensel bir eylem çağrısı oldu.
Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerinin başlıkları şöyle sıralandı:
Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri 1. Yoksulluğa Son, 2. Açlığa Son, 3. Sağlıklı Bireyler, 4. Nitelikli Eğitim, 5. Toplumsal Cinsiyet Eşitliği, 6. Temiz Su, Hijyen ve Halk Sağlığı, 7. Erişilebilir ve Temiz Enerji, 8. İnsana Yakışır İş ve Ekonomik Büyüme, 9. Sanayi, İnovasyon ve Altyapı, 10. Eşitsizliklerin Azaltılması, 11. Sürdürülebilir Şehir ve Yaşam Alanları, 12. Sorumlu Tüketim ve Üretim, 13. İklim Eylemi, 14. Sudaki Yaşam, 15. Karasal Yaşam, 16. Barış ve Adalet, 17. Hedefler için Ortaklıklar
Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri yalnızca çevresel kalite ve ekonomik kalkınmayı değil, sosyal kalkınma ile ilgili konuları da takip ediyor. 157 ülkenin bu hedefler dahilinde yaptığı çalışmaların takibi ve durum incelemesi için özel bir çalışma yürütülüyor. Bertelsmann Stiftung ve Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Çözümleri Ağı (Sustainable Development Solutions Network – UNSDSM) tarafından, her yıl Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri Indeksi (SDG Index) raporu hazırlanıyor.
2015’ten bu yana hazırlanan rapor, ülkelerin Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri konusunda yaptıkları çalışmalara ait sağladıkları verilerin incelenmesi ve analizinden oluşuyor. Ülkelerin hedefler ve alt hedefler konusunda ne ölçüde başarılı oldukları, hem geçmiş yıllara göre hem de birbirleriyle kıyaslanarak raporlanıyor. Böylece ülkeler kendi durumları ile birlikte dünyadaki gidişatı görüyor, kendilerini diğer ülkelerin çalışmaları ile kıyaslayabiliyor.
Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri’nde Türkiye’nin durumu
Türkiye, SDG Index raporunda 2016’da OECD ülkeleri arasında 36. sıradaydı. 2018 yılında da 2017’de olduğu gibi Meksika’nın üzerinde yer alarak 35’inci oldu. Global sıralamada ise 2018’de 157 ülke arasında 67’inci sırada bulunuyor.
Rapora göre Türkiye geçtiğimiz yıl 17 hedefin 8’inde ilerleme kaydetti. Ancak bu gelişme, 2030 hedefleri için hala yetersiz kalıyor. Raporun detaylarına bakıldığında, örneğin 7’nci hedef olan Erişilebilir ve Temiz Enerji konusunda Türkiye’de pozitif gelişmeler olduğu görülüyor. Elektriğe erişilebilirlik ve yakıt yakımına bağlı CO2 salımı konusunda olumlu gelişmeler olurken, yenilenebilir enerjinin toplam enerji kullanımının içindeki payı halen düşük görünüyor. Bu durum Türkiye’nin bu başlıkta hedefe ulaşmasını yavaşlatıyor.
Rapora göre, Türkiye, Temiz Su, Hijyen ve Halk Sağlığı, Sorumlu Tüketim ve Üretim ile Hedefler için Ortaklıklar başlıklarında, 2017’ye göre fark yaratan projeler yapmamış durumda (raporda durağan olarak belirtiliyor).
İnsana Yakışır İş ve Ekonomik Büyüme hedefine bakıldığında ise ülkemiz 2018’de bir önceki yıla göre ciddi bir iyileşme sağlamış. 2030 hedefleri için henüz yeterli seviyede olmasa da artan bir gelişim not edilmiş. Raporda bu gelişimin sebepleri arasında, çalışan nüfusun toplam nüfusa oranının artması ve gençlerde işsizlik / eğitimsizlikte azalma gözlemlenmesi belirtilmiş.
SDG Index raporu, ülkelerin öz değerlendirme yapabilmeleri için de çok önemli bir fırsat yaratıyor. Türkiye’nin 2018 raporundan çıkarması gereken çok önemli bir sonuç var: Özel sektör, vakıflar, dernekler veya devlet kurumlarının SKH’yi önemsemesi, birlikte çalışması, hızlı ve yoğun şekilde aksiyon alması, iş stratejilerinin bu hedefler üzerine planlanması gerekiyor.
SKD’nin çalışmaları, SDG Index’teki yerimizin iyileşmesi için iş dünyasına rehberlik ediyor
SKD olarak, Türkiye’nin Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri İndeksindeki yerinin üst sıralara doğru ilerleyebileceğini düşünüyoruz. BM Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri konusundaki çalışmalarımızı, Türkiye iş dünyasının mevcut durumu ve ihtiyaçlarını göz önüne alarak 4 alanda yürütüyoruz:
Çalışma gruplarımız aşağıdaki konu başlıklarında raporlar hazırlıyor, eğitim, seminer, bilgilendirme toplantıları ve çalıştaylar düzenliyor:
- Sürdürülebilir Finans
- Sürdürülebilirlik Raporlaması
- İnovasyon
- Sürdürülebilir Tüketim
- Enerji
- Sürdürülebilir Tarım ve Gıdaya Erişim
- Su
- Döngüsel Ekonomi
- Kadın İstihdamı ve Fırsat Eşitliği
- İnsana Yakışır İş ve Ekonomik Büyüme
Biz de SKD Türkiye olarak, Türkiye’nin Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri İndeksi'ndeki yerini daha üst sıralara taşıyabilmek için sürdürülebilirliği temel iş stratejisinin odağına almış 60 kurumsal üyemizle birlikte çalışmalarımıza devam ediyoruz.
Kaynaklar: