Enerji Verimliliği Forum ve Fuarı’nın dokuzuncusu, uluslararası düzeyde katılımlarla 29-30 Mart’ta Uluslararası Kongre ve Sergi Sarayı'nda gerçekleşti. 2007 yılında Enerji Verimliliği Kanunu yürürlüğe girdikten sonra 2009 yılında ilk kez düzenlenen forum ve fuar, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın koordinasyonunda, enerji kültürü ve verimlilik bilincinin arttırılmasına yönelik olarak çok kıymetli analizlerin, yol haritalarının ortaya konması ve enerji verimliliği alanında gelişme sağlanması adına oldukça etkili.
Bu seneki forumun ayrı bir önem taşımasının sebebi ise, ölçülebilir aksiyonlar içeren, 2017 – 2023 Ulusal Enerji Verimliliği Eylem Planı’nın açıklandığı ve Resmi Gazete’de yayınlanarak uygulamaya alındığı ilk yıl olması.
Enerji Verimliliği ve Türkiye: Hedef 30,2 Milyar Dolar Tasarruf!
Türkiye, son yıllarda enerji verimliliği alanında kaydettiği ilerlemelere rağmen, gelişmiş ülkelere kıyasla “enerji yoğun” ekonomilerden biri. Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) verilerine göre, ülkemizde enerji yoğunluğu OECD ve AB-27 ortalamalarının üzerinde. Türkiye’nin gelişmiş ülkelere kıyasla yüksek olan enerji yoğunluğunun ve dışa bağımlılığın düşürülmesi; enerji verimliliği alanında iyileştirmeler yapılması sürdürülebilir kalkınma açısından ciddi önem arz ediyor.
2017-2023 yılları arasında uygulanacak Ulusal Enerji Verimliliği Eylem Planı raporunda da belirtildiği gibi bina ve hizmetler, enerji, ulaştırma, sanayi ve teknoloji, tarım ve yatay konular olmak üzere toplam 6 kategoride tanımlanan 55 eylem ile, 2023 yılında Türkiye’nin birincil enerji tüketiminin yüzde 14 azaltılması hedeflenmektedir. Eylem planı ile 2023 yılına kadar toplam 23,9 MTEP tasarruf sağlanması ve bu tasarruf için 10,9 milyar ABD Dolar yatırım yapılması öngörülmektedir (Tablo 1).
Kaynak: Resmi Gazete
23 milyon ton petrol eş değeri enerji tasarrufu ve birincil enerji tüketiminin yüzde 14’üne varan tasarruf ile 66,6 milyon ton karbon salımı azaltımı anlamına geliyor. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Berat Albayrak’ın da altını çizdiği gibi önemli olan kaynaklarımızı olabildiğince az kullanıp daha rekabetçi bir özel sektöre kavuşmak. Peki daha rekabetçi bir özel sektör ne demek? Oluşacak yan sektörler ve ortaya çıkacak alternatif yatırımlarla yaklaşık:
+ 2023’e kadar 20 bin istihdam,
+ 4,2 milyar dolar değerinde enerji santrali yatırımından tasarruf,
+ 2033’e kadar toplamda 30.2 milyar dolar tasarruf,
anlamına geliyor.
OECD ülkeleri arasında en büyük büyüme oranına sahip Türkiye için, enerji verimliliğinde bu denli büyük adımlar atmanın önemi, bu büyümede bir istikrar yakalayabilmek ve sürdürülebilir kalkınma hedeflerine ulaşmak.
Enerji Verimliliği: Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerine Ulaşmak için Kilit Araç
Birleşmiş Milletler tarafından belirlenen Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri çerçevesinde konuyu değerlendirecek olursak; enerji verimliliğinin hem büyümeyi teşvik edebilecek hem de çevreye katkıda bulunabilecek kritik önem taşıyan bir hedef olduğunu görüyoruz.Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri’nin 7. ve 13. maddelerini kapsayan enerji verimliliği konusu, “Erişilebilir ve Temiz Enerji” ile “İklim Eylemi” başlıkları altında Dünya’daki güncel durumu gözler önüne seren istatistiki verilere yer vermektedir.
Dünya nüfusu arttıkça ucuz enerjiye olan talebin de artması ve fosil yakıtlara dayanan küresel ekonomi, sera gazı emisyonlarının kontrol altına alınamamasına sebep oluyor. İklim sistemimizde çok büyük değişikliklere yol açan bu durum, ağır kuraklık ve zirai kayıpların temel nedeni... Temiz enerjinin teşvik edilmesi, 2011 yılı itibarıyla küresel enerjinin %20’den fazlasının yenilenebilir kaynaklardan üretilmesini sağlamıştır. Yine de, her beş insandan birinin elektriğe erişimi yok; ve talep artmaya devam ettikçe, dünya genelinde yenilenebilir enerji üretiminde büyük bir artış gerekecek.
İklim ve enerji politikaları çerçevesinin bir parçası olarak AB, 2030 yılına kadar AB topraklarının emisyonlarını 1990 düzeylerinin en az % 40 altına çekmeyi taahhüt etmiştir. Bu bağlayıcı bir hedeftir. Avrupa'nın, güvenli, ekonomik ve iklim dostu enerji sağlamasını amaçlayan Avrupa Enerji Birliği'nin de hedefi aynıdır.
Temiz Enerji Sağlayacak Altyapının Genişletilmesi Ve Teknolojinin Geliştirilmesi
Türkiye’nin toplam enerji tüketiminde başlı başına öne çıkan üç sektör bulunuyor.
Sanayi
Ulaştırma
Konut ve Hizmetler
Sanayi kaynaklı tüketimler toplam enerji talebinin yaklaşık %32'si, ulaştırma ise %26’sı...Konut ve Hizmetler şeklinde adlandırılan, ısıtma-soğutma, aydınlanma ve hizmet sektörüyle ilgili diğer alanları birleştirdiğimizde, bu üç sektör yaklaşık %90'lık bir orana tekabül ediyor. SKD Türkiye olarak iş dünyasına yol gösterici olmak adına ağırlıklı odaklandığımız nokta, bu alanlarda öne çıkarabileceğimiz, yüksek fayda sağlayacak tasarruf ve verimlilik Tedbirlerini Türk iş dünyası ile paylaşmak.
Ana prensipleri; iş birlikleri geliştirmek, özgün bilgi üretmek, iyi uygulamaları öne çıkarıp sektördeki oyunculara yön vermek olan Enerji Çalışma Grubumuz, uzmanlık paylaşımına, üyelerin kapasite artırımına ve SKD’ye özgü araçların geliştirilmesine dayalı bir çalışma modeline sahip. Düşük Karbon Ekonomisine Geçiş ve Verimlilik odak alanına yönelik SKD Türkiye Enerji Çalışma Grubu tarafından gerçekleştirilen çalışmalardan bazıları şöyle:
Binalarda Enerji Verimliliği (BEV):
Ulusal Enerji Verimliliği Eylem Planı çerçevesinde 2023’e kadar 1,7 milyon konutun dönüşümüyle 1 milyar dolarlık tasarruf sağlanması hedefleniyor. Bu tasarruf, ısı yalıtımının 20 yıllık ömrünü dikkate aldığımızda 10 milyar dolara çıkıyor. Enerji verimliliği konusunda çalışma yapmak isteyen kurumlara, yapılanma sürecinden geri bildirime kadar etap etap yol gösteren ve BEV Bildirgesi’nden yola çıkarak, Schneider Electric’in de desteği ile hazırladığımız “Adım Adım BEV” infografiğini inceleyebilirsiniz.
Bunun yanı sıra, yine Schneider Electric desteği ile çıkardığımız “Binalarda Enerji Verimliliği Öykünüz” dergisinin ikinci sayısında yer verdiğimiz 12 şirketin binalarda enerji verimliliği konusundaki iyi uygulamaları, iş dünyasına örnek olması adına;
Vizyon,
Planlama,
Uygulama,
Ölçme & Değerlendirme
Sonuçlar & Geri Bildirimler
şeklinde beş ana başlık altında anlatıldı. Dergiyi dijital kanallardan ve basılı olarak tüm üyelerimize ve paydaşlarımıza ulaştırdık. Dilerseniz burayı tıklayıp yayınlar Binalarda Enerji Verimliliği Başarı Öykünüz 2 dergisini indirebilirsiniz.
Taşıtlarda Enerji Verimliliği (TEV):
2015 yılı verilerine göre Türkiye’nin toplam enerji tüketiminin yaklaşık %25’i ulaştırma sektöründe gerçekleştirmiştir. Bu enerji tüketiminin %91,6’sı karayolu ulaşımına ait olup karayolu ulaşımındaki enerji kaynağının ise neredeyse tamamını petrol ürünleri oluşturmaktadır. Petrol ihtiyacının çok büyük bir bölümünün ithalat yolu ile karşılandığı ülkemizde, alınacak bir takım önlemler ile ulaştırma sektöründe enerji verimliliğinin artırılması ve bu sayede ülkemizin petrolde dışa bağımlılığının azaltılması mümkündür.
Bu bağlamda geçtiğimiz yıl, Türkiye Elektrikli ve Hibrid Araçlar Platformu (TEHAD) ve Eko Yenilenebilir Enerjiler iş birliğiyle “Enine Boyuna Elektrikli Araçlar Semineri”ni düzenledik.
Diğer yandan 2016 yılı sonu itibariyle Türkiye’de trafiğe kayıtlı yaklaşık 21 milyon motorlu kara taşıtı bulunmakta olup bu taşıtların ortalama yaşının 12,9 olması hem yakıt ekonomisi hem de çevre açısından olumsuz bir durum oluşturmaktadır. Bu gerçeğe dikkat çekmek ve iyileştirme yolunda iş dünyasının yapabileceği katkıyı gözler önüne sermek için HED Akademi’den destek alarak “Adım Adım TEV” infografiğini hazırladık. Şirketlere araç edinme sürecinden başlayarak, filo yönetiminden sürüş tekniklerine kadar TEV uygulama sürecinde rehberlik etmeyi hedefledik.
Sanayide Enerji Verimliliği (SEV):
2015 yılında GSYİH’imizde %26’lık paya sahip olan sanayi sektörü, son yıllarda büyüme eğilimini devam ettirerek birçok ülkede olduğu gibi ülkemizde de büyümenin lokomotif sektörü olmuştur. 2015 yılı nihai enerji tüketiminin %32,4’ünün ve net elektrik tüketiminin ise %47,6’sının sanayi sektöründe gerçekleşti. Enerji maliyetlerinin işletmelerin üzerindeki en büyük yüklerden biri olması, enerji verimliliğini öncelikli bir alan haline getirmiştir. Sanayi sektöründe enerji verimliliği alanında yapılabilecek iyileştirmeler, enerji tüketiminin azaltılmasının yanı sıra;
- Proses verimliliği
- Teknolojik gelişmişlik seviyesinin yükseltilmesi ve
- Sera gazı salınımlarının azaltılmasıdır.
Bu iyileştirmelerin uygulanması noktasında yol gösterici niteliği taşıyan “Adım Adım SEV” infografiğini Çayeli Bakır İşletmeleri ve Schneider Electric desteğiyle hazırladık.
3’lü infografik paketindeki bu son kart ile tesislerinde enerji kullanım performansını iyileştirmek isteyen kurumlara rehberlik etmeyi hedefledik. Buna ek olarak, geçtiğimiz yıl SEV uygulamaları kapsamında TAV İstanbul – Atatürk Havalimanı’na tesis gezisi düzenledik ve 8 şirketin katıldığı gezide, uygulanan trijenerasyon ve aydınlatma dönüşümleri hakkında farkındalık artırıp, grup içerisinde fikir alışverişinde bulunduk.
SKD Türkiye olarak, ülke genelinde enerji verimliliğinin iyileştirilmesi için doğru ve tutarlı politika ve önlemlerin ortaya konulması kadar, bu politika ve önlemlerin etkin bir biçimde uygulanması ve sonuçların izlenmesi ve değerlendirilmesinin de önem taşıdığına inanıyor; bu yolda iş dünyası ile efektif adımlar atarak daha müreffeh toplum hedefinin gerçekleşmesi yolundaki çalışmalarımıza devam ediyoruz.
Kaynaklar:
http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2018/01/20180102M1-1-1.pdf
https://www.eea.europa.eu/tr/themes/climate/intro